ჟურნალისტიკიდან მწერლობაში გადანაცვლება  მსოფლიო ლიტერატურისთვის კარგად ნაცნობი ტენდენციაა. დიდი ხანია, ეს ამბავი აღარც ჩვენთვისაა უცხო. თანამედროვე ქართულმა მწერლობამ არაერთ ჩვენს კურსდამთავრებულს გაუღო კარი. ამ საუკეთესო ტრადიციის გაგრძელების მსურველთა რიცხვი ყოველწლიურად იზრდება და არც დღევანდელობაა გამონაკლისი. მართალია, ყველას  ვერ გაუმართლდება იმედები, მაგრამ ცდას ხომ წინ არაფერი უდგას? შესაბამისად, სარბიელსაც ვთავაზობთ მათ, ვისაც თხზვის, განსჯის, შეფასების ნიჭი მოსდგამს. მათი რიცხვი კი მცირე როდია. ამის თქმის საშუალებას მაძლევს მრავალწლიანი პედაგოგიური გამოცდილება  და პრაქტიკული დავალებების დროს აღმოჩენილი უნიკალური, ხალასი ნიჭი. ამ ხნის მანძილზე დაგროვილმა ნამუშევართა საკმაო ოდენობამ მიბიძგა ამ გადაწყვეტილებისკენ. 

 მუდმივ რუბრიკას, რომელსაც ამიერიდან შემოგთავაზებთ, „სტუდენტური დებიუტი“ ვუწოდეთ და მის ქვეშ გავაერთიანეთ ჩვენი ნიჭიერი ახალთაობის ნამუშევრები. სიახლე გახლავთ ის ფაქტი, რომ გარდა ჟურნალისტიკის სპეციალობისა, აქ წარმოდგენილი იქნება ფაკულტეტის სხვადასხვა მიმართულების სტუდენტთა გამორჩეული ტექსტები. დაგვეთანხმებით, ისე არავის სჭირდება სტიმული და შეგულიანება, როგორც შემოქმედებითი უნარებით დაჯილდოებულ ახალგაზრდებს. ჩვენი ინიციატივაც ამ მისიას ისახავს მიზნად. გვჯერა, დიდი დრო არ იქნება საჭირო, რომ მათ შორის მომავალი მწერლები, მკვლევრები თუ კრიტიკოსები ამოვიცნოთ.

 

მანანა შამილიშვილი

 

„სტუდენტური დებიუტი“  წარმოგიდგენთ დავით ჯელაძეს. დავითი ჟურნალისტიკისა და მასობრივი კომუნიკაციის მიმართულების წარმატებული სტუდენტია. იგი მრავალმხრივი ნიჭითაა დაჯილდოებული. საკუთარ გატაცებებზე თავადვე საუბრობს: „მიყვარს წერა, ფოტოგრაფია და რუბიკის კუბი. ვთარგმნე ედგარ ალან პოს „ყორანი“, ჩემეულად გავაგრძელე აკაკი წერეთლის „გამზრდელი“, ამჟამად ვმუშაობ პოემაზე“. ამჯერად დავითი როგორც მთარგმნელი წარსდგება ჩვენ წინაშე - თარგმანის მისეულ ვერსიას გაგვაცნობს გენიალური ედგარ ალან პოს უმთავრესი თხზულებისა, რომლის გადმოქართულება სხვადასხვა დროს არაერთ ცნობილ მთარგმნელსა თუ მწერალს უცდია. დავითის სასარგებლოდ უნდა ითქვას, რომ ის ეცადა, არ მოქცეულიყო  ცნობილი თარგმანების გავლენის ქვეშ და ორიგინალური ვერსია შემოგვთავაზა, მხოლოდ მისეული ხელწერით. ცხადია, გაგვიჭირდება იმის მტკიცება, რამდენად მაღალპროფესიონალურად არის შესრულებული ჯელაძისეული თარგმანი, მაგრამ ერთი სრულიად აშკარაა - მისი ხელრთვა არ იმეორებს სხვისას. და ალბათ დაგვეთანხმებით, რომ ყველაზე მეტად დასაფასებელი ამ ურთულესი და შრომატევადი საქმისადმი ნიჭიერი ახალგაზრდის ინტერესია.

ედგარ ალან პო

ყორანი

თარგმანი დავით ჯელაძისა

 

შუაღამე იყო მახსოვს, ტახტრევანთან ცეცხლი მათბობს,

კითხვა-კითხვით ჩამეთვლიმა, დავემსგავსე ვიღაც სათნოს,

კარზე კაკ-კუკ შემომესმა, გონი ფიქრობს არა მცდარსა,

სტუმარია ალბათ ვინმე, მოისროლა ქარმა კარსა.

სტუმარია - ვფიქრობდი მე - შუაღამემ რომ დაღარა,

მხოლოდ ეს და სხვა რამ - არა.

 

კარგად მახსოვს დეკემბერი, ცივი როგორც ჩემი გული,

და ეს ცეცხლიც იატაკზე დათამაშობს ვითარც სული…

როგორ ველი გათენებას, ოდეს წიგნმაც გამაჯავრა,

გამახსენა მე ლენორი, ახლა ის ხომ აღარაა…

ანგელოზებს შეუერთდა, ჩემდა უნებლიედ, ჩქარა…

არ დატოვა აქ აღარა…

 

შალის ფარდაც ათამაშდა გაურკვევლად, სავსე სევდით,

აღვფრთოვანდი, შიშმა მიპყრო, მაკანკალებს უკვე ფერხთით;

აწ მე მესმის გულის ცემა, ეს რა ხდება! დავდექ ფეხზე:

„სტუმარია სახლის გარეთ, აკაკუნებს ხის კარებზე!

სტუმარია გარეთ ქარში, ითხოვს შველას! განა სხვა რა?

სტუმარი და სხვა რამ - არა!“

 

მოვიკრიბე ჩემში ძალი, კარისაკენ დავიძარი,

„ბატონო თუ ქალბატონო, მომრევია ძილი წყნარი,

მაპატიეთ, მუდარით გთხოვთ, რომ თქვენი ხმა ვერ გავიგე,

ჩამეთვლიმა და კაკუნი სიზმარში მე თან წავიღე…“

რა მივედი, გამოვაღე დამორცხვებით კარი ჩქარა -

უკუნეთი, სხვა რამ - არა…

 

სიბნელეში ვიხედები, დიდხანს ვიდექ, ვგრძნობ რა შიშებს,

მაგონდება ის ფიქრები სხვა რომ ვერა გაიფიქრებს,

ეს სიჩუმეც ურღვევია, მხოლოდ მესმის სიტყვა – „ლენორ?“

მისსა სახელს მე ვამბობდი, ექო მპასუხობდა, „ლენორ!“

ამ სახელმა ეს სიჩუმე მთლიანადაც გადაფარა!

მხოლოდ ეს და სხვა რამ - არა…

 

სახლისაკენ შევტრიალდი, თანაც ვგრძნობ მე წვას სულიერს,

უმალ კაკუნს ისევ ვიგებ, შედარებით უფრო ძლიერს –

„ჭეშმარიტად რაღაც არის ჩემი სახლის ფანჯარაზე,

მივალ, ვნახავ და გავიგებ რა კაკუნებს ასეთ ხმაზე,

დავიწყნარებ გულს და ვნახავ, რამ „გატეხა“ ეს ფანჯარა“-

ქარი მხოლოდ, სხვა რამ - არა…

 

სარკმელს ვკეტავ და უეცრად მესმის ხმები ფართხალისა,

შინ შემოდის შავ ყორანი ძველი მეფენის დროისა;

გაჩერება? უკაცრავად! გამოხედვაც არ მაკადრა,

მეფე-დედოფალისავით იქვე, კარის ზემოთ ახტა;

კარის ზემოთ, იქვე ახლოს, ჩამოკიდულ ჯვარზე დაჯდა;

არაფერი - მხოლოდ დაჯდა…

 

შავში ნაცვამმა ფრინველმა მე ღამე გამიხალისა

იმ უმკაცრესი ნაკვთებით, მეტყველ რომ იყო სახისა,

„თავზე ქოჩორი სადა გაქვს, რადა გაქვს გადაპარსული,

რომში ნაზარდი ფრთებია, თუ ნალესია სპარსული;

სახელ მაინც თქვი რა გქვია, ღამე მოსულსა, შენ, განა?“

იგი ჩხავის უმალ –„არა“…

 

მე გავოცდი, რადგან ვხედავ როგორ ესმის ჩემი ფრინველს,

თუმცა ეს რა პასუხია, გამოგიჩენს კაცს საფიქრელს;

ყველა იტყვის, რომ არ იცის ვინმე კაცი ქვეყანაზე

რომ ენახოს ყორან სახლში, კარის ზემოთ იჯდეს ჯვარზე.

თუ საერთოდ ცხოველია, კარის ზემოთ რომ დამჯდარა

და სახელად ერქვას „არა?!“

 

ყორანი კი მარტოდ იჯდა, კედლის ჯვარზე, და ამბობდა

იმ ერთ სიტყვას, თითქოს სული ამ სიტყვაში ბინადრობდა.

არაფერი სხვა არ უთქვამს—ბუმბულიც კი არ რხევია—

მანამ, სანამ ჩემთვის არ ვთქვი „მარტოდ ყოფნა დამჩვევია—

მეგობრების წასვლასავით დილით ისიც ასე წავა.“

იგი ჩხავის ისევ –„არა“.

 

შევკრთი, მესმის პასუხ ზუსტი, თან სიმშვიდეს იგი ტეხდეს,

„უეჭველად მართ ეს იცის, შიშის ზარსა ასე სცემდეს;

ალბათ ვინმე ბატონს ჰყავდა, ბედი მასაც რომ გაუწყრა,

მიაჩვია ერთ სიმღერას, სანამ გონი არ გაუშრა—

შეასწავლა ესა სიტყვა, რომა სცემდეს პასუხს ჩქარა

და ამიტომ ამბობს –„არა“.

 

ამა ფიქრში გავხალისდი, ყორანისა შემხედვარე,

რბილი სკამი მასთან მივდგი, ჩუმად სადღაც გავიპარე,

ხავერდში მე ვიძირები, თანაც ვცდილობ აზრთა კავშირს—

„ნეტავ რატომ არის ასე“ – გონებაში ვიწყებ თათბირს –

„რას გულისხმობს ეს პირქუში, უსიამოდ რომ დამჯდარა,

როცა ამბობს სიტყვას –„არა“?

 

ასე ვცდილობ გამოვიცნო, თუმც არ მეტყვის ერთსა მარცვალს

ის ფრინველი, რომლის თვალნიც ჩემი გულის წიაღსაც წვავს.

ვზივარ, ვცდილობ ვიმკითხაო, უკან თავი გადავხარე

იმ ბალიშზე, რომ ანათებს ლამპის შუქი მოელვარე,

მაგრამ მისი ხავერდის თმა, ჩემს თავს ის რომ შეაყვარა,

არ ეხება ბალიშს, არა!

 

ვატყობ ნელა, სუნთქვა მიჭირს, თან სუნი მცემს სადღაც ცხელი

სერაფიმის გაფრქვეული – ნაბიჯები მესმის ნელი;

„ეჰ, საბრალო ჩემო თავო! ღმერთმა მომცა ეს სასმისი–

დავისვენო და დავლიო, დავივიწყო სახელ მისი;

გულით შევსვა და ვივიწყო, ცას რომ უმალ მიებარა—

ყორანმა თქვა ისევ –„არა“.

 

„წყეულმც იყავ, შენ ეშმაკო! ფრინველო თუ შავო ჭირო!

მატყუარამ გამოგგზავნა, ან თუ ქარმა აქით გისრო!

რომ მიზიხარ იდუმალად, ამ მაგიურ უდაბნოში—

ჭეშმარიტად მითხარ, მე გთხოვ, ამ უკუნეთ მაღაროში—

ბალსამონი გალაადში, შენვე მითხარ, არის განა?“

ყორანმა თქვა ისევ –„არა“.

 

„წყეულმც იყავ, შენ ეშმაკო! ფრინველო თუ შავო ჭირო!

იმ ღმერთისა სახელით თქვი, სიყვარულ რომ გვაქვს უძირო—

უთხარ ჩემს სულს, დამწუხრებულს, იქ, შორეულ სამოთხეში

შეხვდება კი ლამაზ ქალწულს ანგელოზთა სამყოფელში—

ლენორას რომ ეძახიან, ის ასე რომ შეიყვარა?“

და დამჩხავლა ისევ – „არა“.

 

„დაე ასე განვეშოროთ, ფრინველო თუ ავო სულო!

მატყუარას დაუბრუნდი, ანდაც ღამეს, შენ წყეულო!

ბუმბულიც კი არ დასტოვო, რაცა შენ თქვი, იმის ნიშნად!

ნუ გამიტეხ მარტოობას!— წადი, მშორდი, მტოვე ფირცხლად!

ნისკარტიც არ დამანახო, შენი ფორმაც მძაგს მე, კმარა!

ისევ ისე ჩხავის - „არა“.

 

და ყორანი არც ამდგარა, ისევ იჯდა, ისევ იჯდა

კარის ზემოთ, იქვე ჯვარზე, ისევ ისე, მყარად იჯდა;

თვალნი მისნი დემონსა ჰგავს, სადღაც წასულს, ჩაფიქრებულს,

ლამპის შუქი ჩრდილებს უქმნის მისსა სხეულს, გაშეშებულს;

ჩემი სული, ძირსა მწოლი, ეს ჩრდილები რომ ეფარა

არ ადგება არდროს – არა!

-------------------------------------

“სტუდენტური დებიუტის” რუბრიკით წარმოგიდგენთ მარიამ ბასილაიას. იგი თსუ სოციალურ და პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტის პოლიტიკის მეცნიერების მიმართულებაზე სწავლობს. გარდა იმისა, რომ წარმატებული სტუდენტია, მარიამი შემოქმედებითი ნიჭითაც არის გამორჩეული - პოეზიასა და პროზაში ცდის ბედს. ამჯერად მკითხველის სამსჯავროზე გამოგვაქვს მისი პროზაული ნიმუში და ტექსტი, რომელიც მარიამმა სასწავლო კურსის “ჟურნალისტიკისა და მასობრივი კომუნიკაციის შესავლის” (პედაგოგი მ. შამილიშვილი) ერთ-ერთი სალექციო თემის ფარგლებში შექმნა. მაშ ასე, სიტყვა დავუთმოთ ახალბედა ავტორს, რომელიც თავს ასე საინტერესოდ გვაცნობს:

“გამარჯობა. მე ვარ მარიამ ბასილაია, მაგრამ წერის დროს ალბათ უბრალოდ მაშო. 2022 წელს ჩავაბარე პოლიტიკის მეცნიერების მიმართულებაზე, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში. ვთვლი, რომ სწორედ იქ ვარ, სადაც უნდა ვიყო, თუმცა ყოველთვის მჭირდება შემოქმედებითი არხები თვითგამოხატვისთვის ან სულაც რუტინის გაფერადებისთვის. წერა ჩემთვის ის იარაღია, რომელიც მაიძულებს ვიყო ყველაზე გულწრფელი და უშუალო. იმედი მაქვს, მკითხველისთვისაც ხელშესახები და ახლო იქნება ტექსტი. ჩემთვის ყველაზე საინტერესო და ძვირფასი მაინც მკითხველის ინდივიდუალური ინტერპრეტაციებია”.

 

ვარდისფერი სავარცხელი 

           ისრებს მხოლოდ ამურები არ ისვრიან. ისრები მიმართულებასაც გვაძლევენ და გზამკვლევებადაც დაგვყვებიან ნაბიჯქვეშ. ირონიულია, რომ ისრები მხოლოდ აზრებს მირევენ. კუპიდონი დამიმიზნებს დამცინავი ღიმილით, თუ საათი ჩვეული მუქარით, მაშინათვე იწყება ფიქრთა რბოლა, სადღაც ქვეცნობიერში. ვიცი, მძღოლის ადგილას მე უნდა ვიჯდე და თავად განვსაზღვრავდე საჭის მიმართულებას, მაგრამ ამ რბოლაში მართვის მექანიზმი გამოცლილი მაქვს და მგზავრის სავარძლიდან დამკვირვებლის როლს ვირგებ. ალბათ, ხანდახან საჭიროა განზე გადგომა. მხოლოდ ამ პოზიციიდან შეგიძლია შეხედო საკუთარ თავს მესამე პირის პერსპექტივიდან და აგრძნობინო მას, ენდობი თუ არა. ზოგადად, მძღოლებს არ უყვართ მგზავრებისგან შენიშვნების მოსმენა, მაგრამ რბოლის მოსაგებად მოუწევს „მე“-ს ითანამშრომლოს ჩემთან.

         ირაციონალურ ფიქრთა აბლაბუდაში გახვეულს, ჩემი სავარცხლის იმედი მაქვს. თითქოს თმების დავარცხნით აზრებიც დალაგდებიან და გაქარწყლდება კოგნიტური დისონანსიც.

         საერთოდ, ვიზუალიზაცია ძლიერი იარაღია. მის ძალაში სწორედ ჩემივე ფიქრთა მატერიალიზაცია მარწმუნებს. შეიძლება წლების წინ, სადღაც წამიერად გაფიქრებული სცენარი დღეს ვიცხოვრო და თავადვე დავრჩე სახტად.

       “Ebrah k’dabri” ფუძეა, ბავშვობაში გაუაზრებლად დამახინჯებული მაგიური სიტყვებისა - „აბრაკა დაბრა“.  ვქმნი ჩემი საუბრით, ვძერწავ რეალობას და ჩემივე სიტყვებს ვაცოცხლებ. მე ვიკავებ შემოქმედის ადგილს გააზრებულად და ვპოულობ მას ჩემში. სწორედ ეს დიდი გასაღები იმალებოდა მთელი ამ დროის მანძილზე, უწყინარი შელოცვის უკან. წამით თუ შევჩერდებით, აღმოვაჩენთ რამდენად ზუსტია ზემოთქმული.

       შესაძლებელია კი წამით შეჩერება?

       სივრცეში ალბათ კი, დროში - არასდროს. დროში მოგზაურობა არის ის ამოუხსნელი ფენომენი, რომელშიც განუწყვეტლივ ვმონაწილეობთ. მთელი ჩვენი ფიზიკური გამოხატულება მუდმივად მოგზაურობს დაუდგრომელ მომავალში და მაინც აწმყოს ტუსაღად რჩება, წარსულის ბორკილებით. 

            ალბათ, რომელიმე მეტაფიზიკოსი რომ მისმენდეს, გულიანად გაეცინებოდა ან პირიქით, დაინახავდა სადღაც სიმართლის მარცვალს. სწორედ ამიტომ მიყვარს სხვისი ლინზიდან ყურება, სხვათა აზრების განსხეულებაზე თვალის დევნება. ხშირად დამიწერია რაღაც, რაზეც ბევრი არც მიფიქრია, მაგრამ ამ უბრალო სიტყვებში ადამიანებს სწორედ ის დაუნახავთ, რაც სულის კუთხეებში მიმოუფანტავთ. გაოგნებული ვრჩები ხოლმე, თუ რამდენად ზუსტად პოულობენ საკუთარ თავებს ერთ ჩვეულებრივ აბზაცში. ზოგი სიტყვების თამაშს ამჩნევს, ზოგი ღრმა აზრს პოულობს სადღაც, სადაც ის არ ჩამიქსოვია, მაგრამ ყოველ ჯერზე ისე აფასებენ მას, როგორებიც თავად არიან.

          სავარცხელი მარჯვე ინსტრუმენტია ჩემს ხელში. მის ფუნქციას ზოგჯერ ადამიანები ითავსებენ. იშვიათად თუ შეხვდებით ვინმეს, ვისაც აზრთა სიმების გასწორება და დავარცხნა შეეძლოს. ამ სიმებზე სწორი მელოდიის დაკვრა ბოლო დროს ვერავინ შეძლო და  მინოსის ლაბირინთიდან ამჯერად მარტო გადავწყვიტე გამოსვლა. თეზევსის გამბედაობა მოვიკრიბე და ძაფის გორგალიც თავად ვაჩუქე მას.

       მინოტავრი არ უნდა მომეკლა. მასში წიქარა უნდა დამენახა და სავარცხელი უკან გადამეგდო, დაუფიქრებლად. ნაცვლად ამისა, ვიგრძენი, ჩემი ერთადერთი იარაღის გადაგდება მხოლოდ დამასუსტებდა და ასე ვებრძოდი რაციონალურობის სახელით ემოციების ქარიშხალს.

          განა იდეას შეუძლია სიკვდილი? რაღაც მიუწვდომელს, ილუზიას, პოტენციურ რეალობას ხომ გაქრობა არ უწერია... ვერ მოაშთობ იმას, რაც არც არასდროს ყოფილა.

         ვარდისფერი ზმანება გადამეკრა თვალებზე. გატუნა გამახსენდა და მივხვდი ეს სიკვდილის გამჭვირვალე სუდარა იყო. მოგონებათა ლანდები დამტრიალებდნენ თავს, როგორც მშიერი სვავების გუნდი. ელოდნენ, როდის გავტყდებოდი და „საკუთარი თავის“ ამოსუნთქვით ვანიშნებდი ვახშმის დაწყებას. ერთმა „მეს“ ამოსუნთქვამ მეორე შობა და მომლოდინე ლანდებიც იმედგაცრუებულნი დარჩნენ.  სახეების ამოცნობაც დავიწყე. ერთი და იგივე თვალები მიმზერდნენ. სიყვარულით სავსე მზერა გაქვავდა, ცივმა შუშებმა ჩაანაცვლეს უღრანი ტყე და მათში ჩემი ანარეკლიც დავინახე.

      მარტო ვიჯექი ჩემ ოთახში, სავარცხლით ხელში, მიკროფონის ნაცვლად და წარმოსახვით ინტერვიუს ვწერდი. საკუთარ თავს ვუყვებოდი ჩემივე ბრძოლების შესახებ, რათა ომი ერთად მოგვეგო. 

     როგორც უკვე ვთქვით, ვიზუალიზაცია ძლიერი იარაღია, მაგრამ არანაკლებ ძლიერი აღმოჩნდა ჩემი ვარდისფერი სავარცხელი.

 

 ინტერვიუ ილია ჭავჭავაძესთან

 

გაურკვეველ სივრცეში აღმოვჩნდი, თითქოს აქ უკვე ვიყავი, მაგრამ ნაცნობს ვერაფერს ვპოულობდი. მიუხედავად დაბნეულობისა, წამოვდექი და მიმოვიხედე, რაიმე მინიშნებას ვეძებდი გზის გასაკვლევად, თუმცა უშედეგოდ. ბინდგადაკრული, სიცარიელით და სიცივით შესუდრული სივრცე მანიშნებდა, რომ ჩემი ადგილი აქ არ იყო და არც თბილი დახვედრის იმედი უნდა მქონოდა. მწვავე მზერის გარდა ვერაფერს ვგრძნობდი, მაგრამ თვალები, რომლებსაც ეს მზერა ეკუთვნოდა, არსად ჩანდნენ. რამდენიმე წუთი ხეტიალის შემდეგ, მოვერცხლისფრო კარები გამომესახა, რომელზეც დიდი ასოების ეწერა - „გაქვთ სამი კითხვის დასმის უფლება“. წარწერის წაკითხვამ კიდევ უფრო დამაბნია, მაგრამ მაინც ვეცადე მთელი გამბედაობით შემეღო კარი. მომენტალურად მძიმე მზერის განცდა სიმშვიდით სავსე თვალების დანახვამ გააქარწყლა. ვაკვირდებოდი ჩემ წინ მჯდომ მოხუცს და წამიერად გავშეშდი, ეს თბილი მზერა „ერის მამას“ - ილია ჭავჭავაძეს ეკუთვნოდა, რომელიც  სათნო ღიმილით ცდილობდა თითქოს ჩემს დამშვიდებას. მომესალმა და შემომთავაზა მისი სამუშაო მაგიდის წინ მდგომ სკამზე დავმჯდარიყავი. ახლა ფიქრების ახალმა ქარიშხალმა დაიწყო ჩემში ბობოქრობა და მაინც ერთი მაფორიაქებდა ყველაზე მეტად - „მხოლოდ სამი კითხვა“. ასეთ სიტუაციაში თავი არასოდეს წარმომედგინა, როგორ დავიყვანო ამდენი შეკითხვა სამამდე ან ღირს კი ჩემი კითხვების საპასუხოდ ილიას მოცდენა. ამ დროს ისევ მისმა ხავერდოვანმა და დინჯმა ხმამ გამომაფხიზლა - „გისმენთ, გეთაყვა, ნუ ღელავთ“. თითქოს ილიას სიმშვიდე გადმომედო და მეც გულწრფელად ვკითხე:

• სად ვართ, ბატონო ილია ?

 

ჩემი კითხვის გაგონებაზე ჩაეცინა. ალბათ იმიტომ, რომ არ ელოდა, ასეთ შეკითხვაზე თუ დავხარჯავდი ძვირფასი კითხვების ლიმიტს. ახლა რომ ვუფიქრდები, ალბათ, სწორედ ამიტომ მიპასუხა ასე ვრცლად.

 

• მე და თქვენ გაზეთ „ივერიის“ რედაქციაში ვართ ამ წუთას, მაგრამ ამავდროულად - დროისა და სივრცის მიღმა, ამიტომ ეს წუთიც არ არსებობს. აქედან ყველაფერი ჩანს, თუმცა ვერავინ გვხედავს. გულწრფელად რომ გითხრათ, აქაურობა საქართველოს ჰგავს. ისე, როგორც უწინ, ვაკვირდებით ყველას და ყველაფერს, თუმცა ჩვენი სიდიადე მაინც უხილავი ჯადოთია მოჯადოებული, თითქოს რომელიღაც გულთმისანმა გამიზნულად გადააფარა მას უჩინმაჩინის მანტია. ამ გულთმისანს შეგვიძლია გარეშე მტერი ვუწოდოთ, მაგრამ ჩემთვის ის უმოქმედობის ხატია, სწორედ იმ მომაკვდინებელი თვისების ქართველი კაცისა, რომელიც აიძულებს მას, არ დააღწიოს თავი ძილის მორევს და სხვისი საქმის განხილვით გართულს, საკუთარი დაავიწყდეს. თქვენს კითხვას რომ დავუბრუნდეთ, რომ გავიგოთ, სად ვართ და სად არის საქართველო, უნდა გავიგოთ, სად გვინდა ვიყოთ. ამას კი ვერ გავიგებთ, თუ არ გვეცოდინება საიდან მოვდივართ. გახსოვთ რა გიპასუხეთ თავდაპირველად? ჩვენ ვართ დროისა და სივრცის მიღმა. დრო ლამაზი ნაწნავია წარსულის, აწმყოსა და მომავლის, ამიტომ ისევ უნდა ვკითხოთ საკუთარ თავებს - რანი ვიყავით? რანი ვართ? და რანი შეიძლება ვიყოთ?. მე კი ღრმად მწამს, რომ სწორედ ახლანდელი ყმაწვილობა იბრძოლებს იმისთვის, რომ ერთხელ და სამუდამოდ ხილულებად ვიქმნეთ.

 

მოსმენაში გართულს თავისთავად დამებადა მეორე შეკითხვა:

 

• ბატონო ილია, თაობათა დაპირისპირებაზე რას მეტყვით საკუთარი გამოცდილებიდან, ან რატომ გწამთ ჩვენი ასე?

 

• იცით, მე თქვენი გულმხურვალე გულშემატკივარი ვარ, რადგან მე და „თერგდალეულებს“ არასოდეს გვიგრძვნია ეს მხარდაჭერა. ისეთი განცდა გვქონდა, თითქოს ჭეშმარიტების მტკიცებისთვის ვისჯებოდით, რადგან ჩვენთვის ცხადი იყო ეროვნულობის მნიშვნელობა და ვერ ვიგებდით, მხოლოდ ჩვენ რატომ ვიხრჩობოდით თავისუფლების წყურვილით. წოდება, რაც ჩემმა ხალხმა მარგუნა - „ერის მამა“, მხოლოდ იმიტომ მახარებს, რომ მინდა სწორედ მშობელ მამასავით მიიღოთ ჩემი შეგონებები და ხილულად თუ უხილავად თქვენს თანამებრძოლად მიგულოთ, მამად, რომელიც ისევ დაუფიქრებლად გაწირავდა თქვენ გამო თავს, რათა საქართველოში აღარასოდეს არჩიონ ოქროს ჯაჭვები თავისუფლებას.

თავგანწირვის ხსენებაზე ჟრუანტელმა დამიარა. თან უცნაურად შემრცხვა, თან კი თავი ვერ შევიკავე და შემდეგი კითხვა თავისთავად აღმომხდა:

• დროის დაბრუნება რომ შეგეძლოთ, იმავე გზას გაივლიდით? დიდ მოაზროვნეს, ციცერონს რომ დავუჯეროთ, სამშობლოს მსახურება უანგარო შრომაა, რომელიც ბოლოს ტრაგიკულად სრულდება. ამის მაგალითად პირველი თქვენ წარმომიდგებით თვალწინ და მერიდება კიდევაც ამ კითხვის დასმა.

 

• მოსარიდებელი არაფერია, არც ციცერონი ცდებოდა. რომაელმა ბრძენკაცმა კარგად იცოდა, თუ რა ბედი შეიძლება გეწიოს თითქოს ყველაზე გულწრფელი საქმის კეთების გამოც კი. ჩემი ბედი ნაკლებად მადარდებდა, ვიდრე საქართველოსი და სწორედ ამიტომ გავივლიდი ზუსტად იმავე გზას. წიწამურთან კიდევ ათასჯერ დავდგებოდი, თუ მეცოდინებოდა, რომ ამით ჩემი სამშობლოს მომავალს შევცვლიდი. ახლა ეს დიდებული მისია თქვენ უნდა გადმოგაბაროთ და რაკი ვახსენეთ, ციცერონის მსგავსად გთხოვოთ, „განდეგილებივით“ არ მოიქცეთ, ცოდნა და უნარი ქვეყანას მოახმაროთ და თეორიულ საუნჯედ არ დატოვოთ. ამიერზე უარის თქმა და იმიერში დამკვიდრება მერმეც მოგიწევთ. ეს გარდაუვალია ყველა ცხოვლადქმნილისთვის. ხომ ხედავთ, თქვენც ნახეთ, როგორია იმიერი.

ამის თქმისას თვალებიდან სიმშვიდე გაუქრა, თითქოს ის თქვა, რაც არ უნდა გამეგო, მაგრამ ჩვეული სიდინჯით განაგრძო:

• დროა დაგემშვიდობოთ და დაგაბრუნოთ ჩემს საყვარელ საქართველოში, რომლის ტკივილიც ისევ ისე მტკივა და რომლის სიხარულიც ისევ ისე მახარებს. არ დაივიწყოთ დიდი მისია.

დაბნეულმა დამშვიდობებაც ვერ მოვასწარი, თვალები გავახილე და ჯავრშემოყრილმა მიმოვიხედე. საკუთარ ოთახში ვიჯექი, ილიას სამუშაო მაგიდა ჩემსას ჩაენაცვლებინა. სახეზე ეკრანის სინათლე მანათებდა და დაჟინებით მიმზერდა სათაური - „ინტერვიუ ილია ჭავჭავაძესთან“, თანაც აღწერაში ეწერა: გაქვთ სამი კითხვის დასმის უფლება. უცებ რეალობამ ცივი წყალი გადამასხა და გავაცნობიერე, რომ დავალება ისევ დასაწერი მქონდა...

 

ვაგრძელებთ ჩვენს რუბრიკას და წარმოგიდგენთ ნიჭიერ დებიუტანტს - ნინო ლოლუაშილს. 

მე ნინო ვარ. დავიბადე თბილისში, 2004 წლის მაისში. ამჟამად ვსწავლობ საერთაშორისო ურთიერთობების პროგრამაზე, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში. რაც შეეხება ლიტერატურას, ბავშვობიდან მიყვარს კითხვა და წერა. 2021 წლისათვის გამოვეცი ჩემი პირველი წიგნი „კუბოკრული პერანგი“, რომელშიც შევეცადე გამომეკვეთა არჩევანის გაკეთების როლი. დღეისათვის ვწერ ახალ წიგნს, რომელშიც მინდა ყოველგვარი დისკრიმინაციისა თუ სქესის, ასაკისა და სახელის დაკონკრეტების გარეშე გადმოვცე ადამიანის შინაგანი ბრძოლები. ხშირად ვფიქრობ თუ ვინ არის ჩემი საყვარელი მწერალი, მაგრამ ვერასდროს ვპოულობ პასუხს. ხან კამიუს ნიჰილიზმს ვეტრფი, ხან რემარკის ომის ხელოვნებას, ხან გამსახურდიას პროზას და ვინ მოსთვლის... მიყვარს შემოდგომა, ზღვის ტალღების ხმა, ტკბილი ოჯახი და ჩემი ახლო მეგობრები. მოკლედ, დამატებით რისი თქმა შემიძლია? დაინტერესებული ვარ მოხალისეობით და საერთაშორისო ურთიერთობების კუთხით აქტიურად ვარ ჩართული სხვადასხვა პროექტებში. მაქვს ოცნება, დავაარსო რაიმე, რაიმე ღირებული და ასევე მინდა, ვიყო ღირსეული სამოქალაქო აქტივისტი.

მარადიული სიზმარი, ბოლო ამოსუნთქვამდე

    სახეზე თეთრ, გაცრეცილ ზედას ვიფარებ. ილუზიას ვქმნი, თითქოს კვლავ შეგიგრძნობ. სურნელი მაბრუებს. თვალებს ვხუჭავ. მაგვიანდება. მარილიანი ცრემლები სათუთ ქუთუთოებზე სწრაფად მოძრაობენ. კონტროლზე ხელი კვლავ არ მიმიწვდება. ფრჩხილებით ოდნავ გახეულ, გახუნებულ მატერიას ვებღაუჭები. ვეჩხუბები. დავტირი. წარმოგიდგენ. საკუთარ თავს აღარ ვეკუთვნი. ავირიე. რამდენჯერ დავლანდე მთვარე კავშირის მერე? რამდენჯერ დავთვალე შავ ცაზე ნათელი წერტილები? სურნელი დიდხანს რჩება. თვალებმა (როგორ ეძახდი? ორი პატარა ფოტოაპარატი უწოდე? თვალებზე ფრთხილად მეხები. რატომღაც არ მტკენ. ჰო, უკვე გონებაში ტკივილად დაილექე.) თვალებმა, ორმა პატარა ფოტოაპარატმა ფოკუსი ვერ გაასწორა, დაგკარა... მაგრამ ეს ზედა... ნეტავ საღი აზრი მაინც შემომრჩეს... ტკივილად დაილექე!

     წლების სახელური სწრაფად გამოაღე. კართან დამაყენე. ჩემი გასვლის დროა. მაგრამ... ბნელეთის მსახურების ხელით დაილახვროს... წყეულიმც იყოს, ყველა ჯოჯოხეთი, ყველა შეთქმულება, ყველა ომი და უმოწყალო სისხლისღვრა... ბაგეს, რომლითაც შველივით მოღერებულ კისერს შეიგრძნობდი, უმოწყალოდ აპობ... „ეს ჩვენი უკანასკნელი შეხვედრა იყო.“... შიშველი ფეხებით დავიარები. შიშველი ფეხებით კოჭებამდე სიმწვანეში დავიარები. მსუბუქი ქარი წამიერად მკაცრდება და დაბალ ბაბუაწვერებს უნებართვოდ ხდის. ვიღიმი. მედიდური ნაძვის ტოტები მედროვე ადამიანების სიხშირით ირხევა. ცა ახალდაბადებული ბავშვის ისტორიის მსგავსად სუფთაა, წმინდაა. ცა სასურველია! ერთი. ორი. ქარიშხალი. სეტყვა. უფორმო ყინულები კანს მაცლის. სისხლი მდის. ვტყავდები. ჰო, ასე იყო. შენი სიტყვების ფონზე ვტყავდები. ნუთუ შენთვის შეწირული... დრო ზედმეტად პირობითი ცნებაა. რომელი დრო? ის რომ მკვრივ კანს ნაოჭები ანაცვლებს, ერთგვაროვანი სხეული სტრიებით იხატება, ფეხებზე ლურჯი, თვალშისაცემი ვენები იკვეთება, თმები ფერს იცვლის, მცირდება, იფანტება... დრო გავიდა თუ სამყარო კანონზომიერების მარწუხებშია მოქცეული?... ნუთუ შენთვის შეწირული უძილო ღამეები... დაჯექი და გაიაზრე ყოველი წამი წერისთვის შენზე ფიქრში რომ გავატარე? უძილო ღამეები... სიტყვები... იდეები... დრო! შენზე ფიქრში გაფანტული დრო... ნუთუ, ჩემი მანამდე ხელუხლებელი სხეულის შენთვის მონდობა... უფლების გაცემა... შენი ტკივილის, გაორების, აზრების გაზიარება და ისედაც მძიმე, დაგლეჯილ მხრებზე მოკიდება... ოჰ, რა სურნელი აქვს ამ ზედას... არ იყო საკმარისი ელემენტარული კეთილგანწყობისთვის? დუმილისთვის? მაინცდამაინც უნდა გაგეტეხე? ღვარცოფი გინდოდა? წყალდიდობა? მიწისძვრა გინდოდა? ჩემი ფაზლებად დაშლა გინდოდა? ძლიერი ვიბრაცია. ქანები. უხილავი ბლოკების გადაადგილება. შეჯახება... კი, დამშალე. ფილაქნებად მიმომფანტეთ, თუ შეიძლება.

ალტერნატიულ სამყაროში თმაზე ახლადდამდნარ და შეცხელებულ ქოქოსის კარაქს მისვამ.

თმებს ნუ მომქაჩავ, კედელზე ნუ მიმაჯახებ,

ყელზე თითების კვალს ნუ დამიტოვებ...

ამნ, მე უბრალოდ თავს ვერ შევიკავებ...

     მტევნების მოძრაობა მიჭირს, დამორჩილება მირთულდება, იქნებ ბოლო ამოსუნთქვამდე რამდენიმე საათიღა მაშორებს... იცი, როგორ იყო... რაფაზე მწვანეფოთლებიანი მცენარეების სახლებად ქოთნებია ჩამწკრივებული. იმის იქით ვარდისფერი შენობა ჩანს. ვარდისფერი შენობა ფერს კარგავს, ალაგ-ალაგ აგურები სცვივა, გადაღებვა სჭირდება... როგორ გინდა ნაცრისფერ სამყაროში თავისთავად არსებული ვარდისფერის გადაღებვა იკადრო? წითელი ჰუდი გაცვია. რაფას ეყრდნობი. უმისამართოდ იყურები. თუმცა ისეთ ემოციას აყოლებ ერთ უაზრო მზერას, წარმოდგენაც არ მინდა სიყვარულით რას იზამ... იცი, შენი ღიმილი სულში მეღვრება. დაცემულს მაყენებს. ოჰ, რა სურნელი აქვს ამ ზედას. ამდენი ხნის მერე იცი ისევ ვითხოვ... მე შენ ისევ გითხოვ! მოდი, დამიბრუნდი. მოდი, დამიბრუნე!

     თოვლივით თეთრ კანზე მოწიწებით გეხები. თითქოს ჩემი სული შენთვის დაიჩოქებს. თითქოს ეს სხეული შენს მორჩილებაშია. ჩემი გონება მარადისობაშია. მარადიულად შენ გეკუთვნის. მაკონტროლებ. მმართავ. შენს დაქვემდებარებაში ვარ.  ბრძანება გაეცი. გამოდის, მეომარი ვარ. ჩემს სკალპზე მოძრაობ, მე კი ჩაგჩურჩულებ, „მინდა შენი საკუთრება ვიყო“. მახსოვს როგორი სიფრთხილით ჩაგჩურჩულე. (იცი, ჩემს გონებაში მუდამ ზედ გათოვს.  თეთრი ფანტელები შენს თმებში იბლანდება. დამდნარი ფიფქები სახეზე წყლად გეღვრება. იქნებ მაგ წყალს ვსვამ!? რამდენი საათი. რამდენი დეკადა. რამდენი წელიწადი. როგორი სულელი ვარ არა, რეალურად? და რატომ თოვლი? და მოდიოდნენ... და მოდიოდნენ ფიფქები... ფიფქები მოდიოდნენ უმისამართოდ, ქაოსურად, ისე დაუკითხავად, როგორც ფიქრები. ჩემი ფიქრები ხარ. ჩემი ფიფქები ხარ. ჩემი თოვლი ხარ... ჰო, სწორი მიგნებაა... დიახ, ზედ მადნები!)

     გახსოვს?... ზოგჯერ მეგობრები, ნათესავები, ახლობლები, უბრალოდ საზოგადოებას ქმნიან და მათი მოსმენაც კი სიკვდილს მანდომებს, სუნთქვა მეზარება, თავი მეზიზღება, ასეთ დროს მინდა რომ გელაპარაკო და შენთან საუბარი, თუნდაც ვირტუალური, ერთადერთია, რაც არსებით სურვილზე უკეთესია... სურვილები... ოცნებები... სიზმრები... რას მიმახვედრე? სურვილები ფართოვდებაო? მეტი. კიდევ. ბევრიო? დროის გასვლის შემდეგ უფროდაუფრო მეტი გინდაო? არ ვიცი, ტკბილო, არ ვიცი... ჩემი ფიქრების შენმიერ გაფიქრება, როცა შეგიგრძნობდი... საერთო შეხების დროს ჩემს გონებაში შემოღწევის შესაძლებლობა. ღია კარები. ჩემი მიღების სურვილი, ნდომა... იცი, რისი თქმა მინდა... გარანტია. მეტის მიღებას იმ დღის დაკანონებული, გარანტირებული გამეორება მირჩევნია. ამდენი ხნის მერეც კი... ოჰ, რა სურნელი აქვს ამ ზედას... ვიგონებ... წლები ყველაფერს აქრობს. ყოველი კალმის მოსმა მაგ შენს ლამპაზე, ერთმანეთის მიყოლებით მცირედი შუალედებით, უბრალოდ გაქრება. რა დარჩება? შენ დარჩები ჩემში. შენზე ფიქრები ჩემში დარჩება. შენი შეგრძნების პერიოდს ვახვევ, კი არ ვამეორებ, არამედ ვიმეორებ. სათუთად ვეპყრობი, არ მინდა დამავიწყდეს. მარადიული სიზმარი, ბოლო ამოსუნთქვამდე. გრძნობა პირველი. შეხება ყველაზე, ყველაზე პირველი. ჩვენი დღე, ასე უბრალოდ, გადამიწყვიტე... ჩვენი დღე უკანასკნელი. ზოგჯერ, როცა ნაკვერჩხლის წვას ვუყურებ, როცა ვუსმენ თითები როგორი თანხვედრით მოძრაობენ ფორტეპიანოზე... (ოუ, შენც როგორი თანხვედრით დამიპყარი... მგონი ძველ დროში უნდა დაბადებულიყავი იცი? იქნებ ახლა შენზე რეფერატი მქონოდა დასაწერი სათაურით „მსოფლიოს უძლეველი დამპყრობელი“... მსოფლიო არ ვიცი, მაგრამ ჩემს თავში შენ ვერ გძლიე. ჩემს თავში, ჩემს გონებაში... ამდენი ხნის მერე... მე ვერ დაგამარცხე. მე არ დაგამარცხე. სასაცილოა, აზრზეც ვერ მოვედი, ვერც კი გავიაზრე ისე დამიპყარი!) ჰოდა, მაგას რომ ვუყურებ, სისხლისფერ ხეს, რომ ვუყურებ და თან კლავიშებს ასე გატაცებით ყურს ვუგდებ... ვფიქრობ. ვფიქრობ, იქნებ ყველაფერი მე გამოვიგონე... იქნებ არც სიბნელე იყო. იქნებ არც ზედა არ ყოფილა... ის, ხომ მაინც აშკარაა, რომ შენი სურნელი აღარ მახსოვს და ასე თამამად ყოველ ჯერზე ახალი მუზით ინტერვპრეტირებ... ოუ, მუზა. ჩემში მუზებად ჩაიშალე. ჩემს ოკეანედ იქეცი. რამ არ დამღალა... როგორ ტრიალებ? ამდენი კუთხიდან როგორ გიყურებ? ყოველ გაფიქრებაზე უფროდაუფრო როგორ მიზიდავ... როგორ აღმოგაჩენ? იქნებ შენი მიუწვდომლობა მიზიდავს? მბინდავს? გიგონებ. აი, ზუსტად ვიცი, რომ გიგონებ. გაგიმხილო საიდუმლო? შენზე მონოპოლიის ქონის გარეშე იდება დასკვნა, რომ არ მიმსახურებ... მაინც... მინდა, რომ პიტნების პლანტაციაში შენთან ერთად ვიწვე. მინდა პიტნები ვკრიფო და ზედ ვირბინო... მინდა პიტნის არომატით მეხებოდე... და, ჰო, ვთქვი რომ გარანტია მინდა... მაგრამ... მწამს... ერთი მარტივი რაღაცის მწამს... გარანტია, რომ მქონოდა, შენ რომ გარანტირებულად ოდესმე მყოლოდი... აღარ იქნებოდი. ვფიქრობ. ვფიქრობ, მინიმუმ ეგეთი დიადი აღარ იქნებოდი... ოჰ, ის ჟინი. ის ხიბლი. ის დაუკმაყოფილებელი, დაუსრულებელი შეხება... ეს ყველაფერი ჩემში შენს დასამარებას გალესილი ხმლებით ებრძვის... და, ამრიგად, ასე და ამგვარად, ამდენი ხნის მერეც კი იმ ერთ დღეს ვემონები. შენი მსახური სწორედ ამიტომ ვარ. ერთი. ერთადერთი. განუმეორებელი. მარადიული. ფართო. დაუსრულებელი. ჩემი ოკეანე. ჩვენი შეხება. ჩემი სიზმარი.

     სახლში ვიყავი. პლედში გახვეული ჩემს არსებობას საკუთარ თავს გაღიზიანებული თანავუგრძნობდი. დამიკავშირდი. გითხარი, რომ კარგად ვიყავი... არა, კვირები იქნებოდა, რაც ეგრე ცუდად თავი არ მიგვრძნია. საშინელი ქარი იყო. თმა რამდენიმე წუთის გამშრალი მექნებოდა. ძლიერი ქარის წუილი ჩემს ოთახში ხმამაღლა ისმოდა. ვერ მივხვდი. მეგონა ამ ქარში, გარეთ უნდა მენახე. მნიშვნელობა არ ჰქონდა. ცუდად ვიყავი. ქარი იყო. ღამე იყო. გამოსასვლელად ნებართვა მჭირდებოდა... არ მჯერა, თურმე როგორ ძლიერ მინდოდი... აღმოჩნდა, რომ შენთან მოვედი. „წარმოგიდგენია, რომ ოცი წელი ამ ოთახში ვიცხოვრე?“... „იცი, ჭერს რა სჭირს?“... ყეფ. ლოკავ. ამნნ... მეუბნები გავერთო. მიბრძანებ გავიცინო. მაკეტინებ. მუსიკას მირჩევ. მასმენინებ. ზედმეტად ცხელია შენი სხეული. სახეზე დამატენიანებელს ისვამ. სარკეს ვერ შორდები. თმა სველი გაქვს. ღაწვებს მიციებ. შენს ნერწყვში ვიგუნგლები. შენგან ვიკაწრები. სარკეში იყურები. არ ვიცი. გატეხილ სარკეში უსისხლო ბრძოლისგან დამახინჯებული სხეული გეშლება და გეფანტება, როგორც მარგალიტები ჩემს ყელზე ჩამოკიდებული ძაფიდან? თუ საკუთარ თავს ეტრფი. არ ვიცი. როგორ ვერ ხედავ, დამიჯერე, საკუთარი თავის მიმართ იმაზე მეტს ვერ იგრძნობ, ვერასდროს ვერ იგრძნობ, ვიდრე მე შეგიგრძნობ... თავს დავდებ, ვერასდროს ვერავინ ისე ვერ აღგიქვამს, როგორც მე აღგიქვამ... ჩემი სხეული უსიტყვოდ დაგყვება. შენი ყველა შრამის ამოვსება მინდა. შენს ლავიწებზე კვალის დატოვება მინდა. დახუჭულ თვალებზე ალერსს გამოვხატავ. შენი დასაკუთრება მინდა. შენს ხელში გაზრდა მინდა. ჩემს თეძოებს მიმართულებას აძლევ. ხელებს მიკავებ... მე გიყურებდი. როდესაც ღამის იდუმალება დაარღვია შენმა ღიმილმა... მე გიყურებდი მონუსხული, უემოციოდ... სიზმრიდან გამორკვევას დრო სჭირდება. გაგება უნდა. გადაფასება. დღემდე ვერ შევძელი მარადიული სიზმრისთვის ადგილის მინიჭება... შენ კი უმოწყალოდ... ისევ და ისევ მეკითხები... რა? რა? რა? გთხოვ! წელს მიზომავ. ჩემს ტანს დაყვები. კვამლში არ ეხვევი. არ ეწევი. ალკოჰოლით ყელს არ ისველებ. რამით თრობაში არ ხარ. მხოლოდ ჩემთან ხარ... და მხოლოდ ჩემი ხარ. ზრდილობიანი ფორმით მესაუბრები. თასმებს მიხსნი. მიფრთხილდები თუ მამზადებ? ნიადაგს ქმნი? ჩემი რძიანი ყავა ხარ ნუშის არომატით. (თეთრი ტიტები მიჭირავს ხელში. შავი მაცვია ყველაფერი. ფარდები გადაწეული მაქვს. ღამეა. შუქია ანთებული. ჩემს ოთახშიც და გარეთაც... ლამპიონები. ბედნიერი ვარ. თეთრ ლეიბზე სიცილით დავხტივარ. შენზე ვფიქრობ იცი? როგორ უხდება შენი გრძელი თითები ჩემს შავ თმას... ყმაწვილო, მე რომ ღმერთი ვიყო, შენ მხოლოდ ჰუდებს ჩაიცვამდი.) უკან დამაბრუნეთ. დაე, იმ დღეში გავიჭედო. ყოველი დღის დასაწყისში მოწყენილი, დათრგუნული ვიღვიძებდე, შემდეგ გიღებდე, შემდეგ მიღებდე... და ვიძინებდე გაბრუებული, ნასიამოვნები და შენი ბოლო ფრაზის გამო გულგატეხილი... მინდა სულ, სულ ვიაზრებდე როგორი აუტანლად სასიამოვნო ხარ... მინდა ყველა ჰანგი ერთდროულად გაისმას. მინდა ყველა ჰანგზე ერთდროულად ვიცეკვოთ. მინდა კატა გვყავდეს. შავი ფერის. მწვანეთვალება. მინდა ქვიშიან პლაჟზე წავიდეთ. მინდა პოლარული ნათება ვნახოთ. მინდა გემზე, უკიდეგანო წყალში, წითელი ღვინო დავლიოთ. მინდა ალუბლები ერთმანეთს დავუკრიფოთ. მინდა ჩემი გაფრცქვნილი ატამი ჭამო. მინდა შენს თეძოებზე ვიწვე და ვისმენდე როგორ კითხულობ ძველი, გაცრეცილი ფურცლებიდან. მინდა გადამწვარი ნათურა, დღის შუქზე ჩემ თვალწინ გამოცვალო. მინდა ვნახო როგორ სვამ ცხელ შოკოლადს. მინდა შენი სვიტრი ჩამაცვა. მინდა საღეჭი რეზინა, ნესვის არომატის საღეჭი რეზინა შენი პირიდან გამიზიარო. მინდა გაუნძრევლად იწვე და მე საათობით თვალებში გიყურებდე. მერე ვდგებოდე და გწერდე. მინდა მხოლოდ შენზე ვწერდე. მინდა დამიჩოქო. მინდა დაგიჩოქო. და, ჰო, მინდა რომ პიტნების პლანტაციაში შენთან ერთად ვიწვე... თუკი საერთოდ აქვს პიტნებს პლანტაცია.

     ჰოდა, დრო არ არსებობს. ეგ კანონზომიერებაა. ღმერთი არ არსებობს. ეგ კანონზომიერებაა. ჩვენი მომავალი არ არსებობს, ეს შენი არჩევანია. ფოთოლცვენა მორჩა. „ტკბილი ნოემბერი“ ჩვენებურ ელფერში, კი, იყო. ჩემს ცხოვრებაში ჩემმა წარსულმა ყელი გამოჭრა ჩემს აწმყოს. მოერია... და, აი ასე ადამიანები ჩვენი ცხოვრებიდან უჩინარდებიან. ემოციები. გრძნობები. მეხსიერება. ალცჰაიმერს თუ არ დაიმართებ. უფრო კორექტულად, თუ არ დაგემართება... და ისეც, ყოველთვის... ძლიერი ემოციები ყოველთვის რჩება. ენერგიად გარდაიქმნება... და სწორედ მაგიტომ, სწორედ მაგ ღვაწლმოსილი ენერგიის გამო ვიღვიძებთ ყოველ მეორე დღეს... ალბათ... ყოველ შემთხვევაში მინდა, რომ ამის მწამდეს... ხელშეუხებელი სხვისთვის, მე ვარ, ტკბილო, მე ვარ შენი მორჩილი... ოჰ, როგორი სურნელი აქვს ამ ზედას. ოჰ, როგორი სურნელი გქონდა შენ... ეს სიზმარი იყო? თუ სიზმარი იყო, გავაჩეროთ... დავაბრუნოთ... არ მინდა დამთავრდეს. ორეო მაგიდაზე. თმებს მირევ. მივარცხნი. დაგპირდი. დაგპირდი, რომ ნდობას გამოგიცხადებდი, რომ უფლებას მოგცემდი ჩემი მუზა ყოფილიყავი, რომ დავწერდი და საშუალება გექნებოდა აუტანლად სასიამოვნო გრძნობის წაკითხვის. შენ კი დამპირდი, რომ ამ ამბავში ჩემს ხმას გაყვებოდი. მე წაგიკითხავდი. ახლა იცი რაზე ვფიქრობ? უბრალოდ როგორი ლამაზი იყო. და როგორი ლამაზი დარჩი ჩემში. და რომ შენ იყავი ადამიანი, რომელიც იმდენი ხანი მინდოდა. იმდენი ხანი. და მერე რა რომ არ გაგრძელდა. ზოგი რაღაცები უბრალოდ სასიამოვნოდ და ლამაზად რჩება. ჩემი ბოლო ამოსუნთქვა მოდის. შენ მიბოძე მარადიული სიზმარი... სიზმარი, რადგან ადამიანის გონება ზეციურ ემოციებს უბრალოდ ვერ იაზრებს. შენ კი ჩემი ღმერთი იყავი. ერთხელ დამყოლი ღმერთი... მარადიული, რადგან... არის რაღაცები, რაც არ გვავიწყდება... და, მით უმეტეს, თუ პირველია.

     ოჰ, რა სასიამოვნო სურნელი ჰქონდა იმ ზედას. პიტნების პლანტაციაში შენთან ერთად წოლა მინდოდა. უკან დაბრუნება და იმ დღის გამეორება მინდოდა. მტკიოდა. ბრძოლებში ვიყავი. შენ აუტანლად სასიამოვნო იყავი. მარადიული სიზმარი, ბოლო ამოსუნთქვამდე. და ბოლო ამოსუნთქვა. უბრალოდ ბოლო ამოსუნთქვა…

(პალეატესის ბრძოლებია, რას იზამ, მეტყვი, რომ მოკვდავებს ერთადერთხელ გვიყვარდება თუ მტევნებს გაშლი და ყოველ თითზე თითო სიყვარულის ისტორიას თანაბარი გატაცებითა და აღფრთოვანებული თვალებით მიამბობ?);

***

თ ო ლ ი ი ს      ა ნ ა რ ე კ ლ ი     ვ ე რ     გ ა ქ რ ე ბ ა შ ა ვ     ზ ღ ვ ა ზ ე

     ბაბუა. შვილი. შვილიშვილი. მოხუცი თოლია. მოხუცი თოლიის ახალგაზრდა შვილი თოლია.

     დრო გადის. ამბობენ „ყველაფერი წარმავალია“, მე ვეთანხმები. თითოეული დეკადის გასვლა მტვერს ტოვებს, ღრმა ემოციებს ფსკერს უჩენს და უსირცხვილოდ ფერს აკარგვინებს. ურბანულ ყოფას ფეხაკრეფით მივყვებით, შენ არ კითხულობ ბილიკის დასასრულს, შენ არ კითხულობ საით წაგვიყვანს გზა. წამზომი ჩართულია. შენ გეჩქარება.

მელნით დასვრილი ხელები. უფს. ხარვეზი. კლავიატურაზე თამაშისაგან დაღლილი ხელები.

     დაკუჭული ან საგულდაგულოდ გაუთოებული ზედა, პერანგი და ჩანთა, ჰო ჩანთა. უაზრო ფურცლების უაზრო წყობა. და არაფრისკენ მიმავალი უსასრულობა. გარბიხარ. მისდევ. გკითხავ საით? რა მნიშვნელობა აქვს, შენ ზუსტად ვიცი პასუხის ძებნაზეც აიღე ტანჯული ხელი. ეს უსამართლო მარათონია. ყველასათვის თანასწორი მხოლოდ ის წესია, რომ ყველას ეჩქარება და გარბის.. სინათლის სხივზე სწრაფ.. უნდა გაიქცეს. გაეკიდოს წარმატების, უფს კვლავ ხარვეზი, მოსწრების სურვილს, ვნებას, ქარიზმას, ეიფორიას.

     ვაი ამ ვნებას, ჩემი მიწა ვერ გადაურჩა განგებას. ველურ განგებას. ჩემი მიწა ვერ გადაურჩა ველურ განგებას. დაკუჭულ ან საგულდაგულოდ გაუთოებულ ზედაზე წითელი კრასკის უჩინარი ნაკვალევია. იქნებ განგებას ეს არ უნდოდა? ღმერთმა აუშვა სადავეები? მერამდენედ. რისთვის. თხრობითი რისთვის. ჭნ. ჭრ. ჭინჭარი. ჭინჭრით დაგესუსხა მთელი სხეული. სახლი. მოგონებების ლამაზი ქილა. ის რაც შენია, ხელუხლებელია და წმინდაა. სახლი არის თვითშეგრძნება. სახლი არის იდენტობა. სახლი არის ოჯახი, მეგობრები. სუსხიანი ღამის სიყვარულით გათბობა. აღტაცება. ფიქრების თავშესაფარი. საწოლი. გაქცევის საშუალება. სახლი არის აღნიშვნა. ტკივილი. პრობლემა. კონფლიქტი და გადაჭრა. სახლი არის გამოსავალი. სახლი არის ხმამაღლა სიცილი. დარიგება. კამათი. საუზმე. ნათესავები. სადილი. დაჭერობანა. ვახშამი. სახლი ვარ მე. და მე ვარ სახლიდან განდევნილი. და კრასკა. რაც შეეხება კრასკას. შენ მარათონში იძულებით ხარ ჩაბმული. მე ძალდატანებით დავრბივარ და ბილიკი თუნდაც იყოს განქარვების გზა, ის მე იარებს ვერ ამომივსებს. სახლი ერთია და მე ვარ სახლიდან განდევნილი. მე ვარ ერთ-ერთი ჯვარცმული, რომელსაც მოგონებების დასტის და იმ ხმის გარდა..

     პატარა ბავშვი ზღვის სანაპიროზე უცოდველად დარბის. პატარა ბავშვი ნიჟარას პოულობს. ყურზე იდებს. ნიჟარა ხმას გამოსცემს. ჰო, ამ ხმის გაგონება შემიძლია, ჰო ვხედავ თოლიის ჩრდილს. თეთრი სანატორია? პირველი სიყვარულის ტკბილი სევდა? მცენარეებით მოთამაშე ბაღი? ბოლო ახალი წელი გამოდევნამდე? ბოლო, ბოლომდე... ჩემი, ჩემი ახალი წელი? ჰო მახსოვს. მოგონებების დასტა და ნიჟარიდან გამოსული ხმაღა დამრჩა. ჩურჩული. ვუფრთხილდები. იშვიათად ვყვები. ემოციას მომპარავენ. მიწას წამართმევენ. გამომდევნიან, მაგრამ შენ ამ მოგონებას სამუდამოდ დაიცავ, გესმის? წარმართთე ხანჯალი, აანთე ალი. ვჩურჩულებ. ბოლო ამოსუნთქვამდე.

ჩემი მიწა ვერ გადაურჩა განგებას, ველურ განგებას.

და მე ვარ სახლიდან განდევნილი.

     ზღვა. ქაფიანი ზღვა. და მე რომ მენატრება? მას რომ იქ დაბრუნება უნდა? მივდივარ უმისამართოდ. დავიღალე. ტალახიანი მაქვს სამოსი. ხელში მიჭირავს ყველაფერი, რისი გადარჩენაც მოვასწარი. ალაგ-ალაგ, შენ, სიმძიმისგან დაღლილი, ნივთებს სინანულის გარეშე ვისვრი. ერთი ყლუპი წყლისთვის სხეულის გარდა ყველაფერს მივცემდი. მეშინია. ტრაგედია. შექსპირი. ჰა. ჰა. ჰე. ჰე. სასაცილო. მეშინია. ტრაგედიას ვერ ვიაზრებ. ბუნებრივი მდგომარეობა. გადარჩენისთვის ვიბრძვი. მივრბივარ. ჭუჭყიანი სამოსით.. სწორი გზაა? ტყვია არ იფეთქებს? სისხლი არ წამოვა? მეძინება. დავჯდე? რომ ვეღარ ავდგე? გადარჩენისთვის ვიბრძვი, მაგრამ უკვე მოვკვდი. გარდავიცვალე, გარდავისახე. უკვე მოვკვდი. მე ვარ სახლიდან გამოდევნილი და მე მოვკვდი. მირბიხარ. გარბიხარ. გაქცევა გადარჩენისთვის. გაქცევის ეკვივალენტია გადარჩენა. უმისამართო მზერა აქვს. უკიდეგანობაში იხედება. ნეტავ ჯოჯოხეთის რომელ ფერდობზე აწამებენ იმმ, იმმმ ნაძირ... რომელს? რამდენი მიზეზია და მაინც, მე რა დავაშავე? მე რატომ? და ჩემი სახლი? მოვლილი ბაღი? ჩემი...? ჩემი ადგილი? ჯვარცმულმა თაობამ დაკარგა ადგილი. რაში განვლოს დარჩენილი ცხოვრება, თუ არა საკუთარი ადგილის ძიებასა და ქექვაში? გალიაშია გამომწყვდეული, რადგან თავისუფლება, როგორც წყალი ისე აორთქლდა.

     ტრანს.. ტრანსფორმაცია. კომედია. ტრაგიკული კომედია. მე დავიბადე, როგორც ადამიანი, მაგრამ გავხდი ტრანსფორმერი ნაღვლიანი. ყოველი მოვლენა კანს მაძრობს, ახალს მაკრობს. მცვლის. მქმნის. მაყალიბებს. მშლის. მფიტავს. მაფერადებს. მფაზლავს და მღლის. იქნებ იმ გზაზე სიკვდილი ჯობდა? ჰეი, ჯვარცმული თაობა მესმის, მე მესმის. და გენეზისი? წარმოშობა? წარმომავლობა? შთამომავლობა?

     დარტყმა. ტხ. ტეხს. ურტყამს. ჩალურჯება. იისფერი, იისფერი სევდა, ჩემს სულს, ჩემს სულს ურტყამს, ფხაჭნის. ფრინველების ხმაური, ძაღლების ყეფა. მოვყევი ქაოსში, დავიკარგე. ყველაფერი თავზე მენგრევა. იცი, შენ სული გამოგეფიტა. დაკარგე. დაკარგე საყვარელი ადამიანი. ადამიანები. დაკარგე სახლი. დაკარგე ადგილი. დაკარგე საგულდაგულოდ გაუთოებული ზედა. დაკარგე ის. აი ის. გეგმა. შენ გეგმა დაკარგე. დაკარგე შოვნის გზა. საკუთარი თავის გამოკვება კითხვის ნიშნის ქვეშაა. ჰო. ზოგი მოკლევადიანია. ზოგი გრძელვადიანი. ააშენე სახლი. მიეცი დედამიწას შთამომავლობა, ან არ მიეცი, პირობითი მნიშვნელობა არ აქვს. იშოვა სამსახური. ფული აქვს. აი მაცივრის თავზე იმდენი ულაგია, კიდევ ერთი რევოლუცია რომ დაეცეს თავზე, ეს მაინც ადგება და იტყვის. დეჟავუ. ან არ ულაგია. მაგრამ სული? ის პატარა ბავშვი? იქ გაზრდილი x? x-ის მოგონებები? იისფერი სევდა? და შენ რა იცი იქნებ ძილის წინ ჩაძინებამდე ტირის. ტირის იმიტომ რომ ენატრება გესმის? ტირის იმიტომ რომ ახსენდება როგორ ჩაუცხრილეს.. ახსენდება როგორ გადაწვეს.. როგორ ტყ. ტყ. როგორ ურტყამდნენ. და შენ რა იცი მისი სევდა. იცი. იცი. ამ შემთხვევაში მე, შენ, ის არის. გესმის, ჰო? ერთიანობა. იისფერ სევდაში ისე იხრჩობი, როგორც გახეთქილ მელნის წვენში ისვრება კალამზე მიბჯენილი ლამაზი თითი, მაგრამ...

მაგრამ თოლიის ანარეკლი ვერ გაქრება შავ ზღვაზე,

სიყვარულს მიიღებ მოგონებებით დატვირთულ ნავზე.

     თოლია, სამუდამოდ იფრენს იქ, შენს მიწაზე. თოლიის ანარეკლს გაამჟღავნებს შავი ზღვა. ტალღები ტალღებს ჩაანაცვლებენ, თოლიები თოლიებს და ჯვარცმულ თაობას - შთამომავლობა, აფხაზეთში ჩაუსვლელი თაობა. დაკარგული სახლის, ან პოტენციური თავშესაფრის, თვითმყოფადობის, შეგრძნების, მწვანე, მიმზიდველი იდეის დაბრუნების სურვილს ვერ წაიღებს ნიავი, ქარი, წარღვნა, მეწყერი, და ვერც ტყვია გულში.

     შავი ზღვის ქაფი შენს ნეირონებს მართავს. შავი ზღვა. ქაფი. მედიდური მთები. თეთრი სანატორია. შვება. მოგონებების გახსენებისას შვება ისადგურებს შენში. მტკინვეული შვება. მწარე და ტკბილი ცრემლების ჰარმონიული თანხვედრა იღვრება მაგ ლამაზ სახეზე. ილუზიების ტყვეობაში ვარდები და შენ ვერ გამოხვალ მანდედან სანამ... სანამ ერთ ბედნიერ დღეს მატარებელი არ დაიძვრება.

     მედიდური მთები, თეთრი სანატორია, შავი ზღვა, მცხუნვარე მზეც და სადგურზე გაჟღერებული ფრაზა - 1 ბილეთი სოხუმამდე, თუ შეიძლება.

 

 

ვაგრძელებთ ჩვენს რუბრიკას და წარმოგიდგენთ ნიჭიერ დებიუტანტს - ანანო შალამბერიძეს. იგი ჟურნალისტიკისა და მასობრივი კომუნიკაციის მიმართულების „მედიის კვლევების“ სამაგისტრო პროგრამის სტუდენტია. ბაკალავრიატი დაასრულა პოლიტიკის მეცნიერების მიმართულებით. ანანოს ჟურნალისტური საქმიანობის გამოცდილებაც აქვს - გარკვეული პერიოდი წერდა სტატიებს რამდენიმე ონლაინმედიაპლატფორმისთვის, ძირითადად, პოლიტიკურ და ეკონომიკურ საკითხებზე. აღსანიშნავია, რომ ჩვენი დებიუტანტი თსუ-ს წლევანდელი შემოქმედებითი კონკურსის „შემოდგომის ლეგენდის“ მონაწილეა, რომელიც ფინალურ ეტაპზე გადავიდა. გთავაზობთ მის სამ თხზულებას. მათ შორისაა საკონკურსოდ შექმნილი ტექსტიც, სახელწოდებით „ყალბი“.

ყალბი

 

ღიმილი შემიკერეთ, ლოყებზე სითხელე შეეტყო, ზამთარია და ქარი ზედმეტად ცივად მიბერავს...

გადაჭრილი ხელთათმანებით დავდივარ, რომლებიც ადამიანებს გვანან, რაღაცის შესავსებად არასდროს არიან საკმარისნი.

შენ, რომელიც ჰორიზონტს უყურებ და სიცარიელეს გრძნობ, გაიხადე ეგ ტანსაცმელი, წვიმაში გადი და ჩამოირეცხე  ყოველდღიურობა, რატომ ვერ გრძნობ, რომ შიგნიდან ვიღაც გეძახის და შველას გთხოვს.

ჩემი მაღვიძარა ისევ ვერ მაღვიძებს, დაყენების დროს ხმას ვუთიშავ, სამაგიეროდ იმის დამადასტურებელი საბუთი მექნება სამსახურში, ძალით რომ არ დამიგვიანია... ვის ვატყუებ?

მეტროს ვაგონებში, სადგურის მოედანზე გატენილ გადასასვლელებში, ვხედავ, რომ სხვისთვის ხურდის მეტი სხვა არაფერი მაქვს მისაცემი...

დედაჩემი ყოველდღე სხვადასხვა ნათესავის დაბადების დღეს მახსენებს ან რომელიმე რელიგიურ დღესასწაულს, რომელიც ნათლიაჩემებს უნდა მივულოცო... მეც ძალდატანებით ვკრეფ ნომერს და ზიზღნარევი ხმით ვულოცავ: დაბადების დღეს გილოცავ, მრავალს დაესწარი.

 იცი სად ვიჭედებით? ,,უნდას“ სამყაროში ვცხოვრობთ, სადაც ყველაფერი ,,შესაფერისი“ უნდა იყოს, რათა, საბოლოო ჯამში, ყველასთვის მოსაწონი შედეგი გვქონდეს... ვინ ყველასთვის?

  ყოველდღე სხეულს ვიხდი და სხვის ხორცებში ვიმალები.

 ნათესავს დაბადების დღეს ვულოცავ,

ნათლიაჩემს ნათლისღებას,

ქალებს რვა მარტს, ისინიც ბედნიერები იქნებიან კონკრეტული სტატუსის გამო 365 დღიდან ერთ გაძვალტყავებულ დღეს რო მიულოცავენ.

არაფრისმაქნისებს კიდევ ახალ წელს, რაღაც აბსურდულ იდეას რომ აჯერებენ საკუთარ თავს, ტრაკს არ ანძრევენ იმის იმედად, რომ მომდევნო წელი ვეფხვის წელია და ბედი გაუღიმებთ...

პირჯვარს მხოლოდ მაშინ იწერ, როცა ეკლესიას დაინახავ?

 ავტობუსში მოხუცს ადგილს ვუთმობ და ვხვდები, ამას საკუთარი კმაყოფილების გამო ვაკეთებ...მეორე წუთს რომ მკითხოთ, საკუთარ პიროვნებას ვერ ვიტან, მაგრამ არ გატყუებთ, შუალედური მდგომარეობები არ მაქვს, ან ძალიან მიყვარხართ ან თქვენს დანახვაზე გულყრა მემართება, ოღონდ უნიტაზში არ ვარწყევ, სახეზე გარწყევთ.

აჯანყების სურვილისგან მაჟრიალებს, თავბრუ მეხვევა... ახლა რომ მკითხო, როგორ გამოვიყურებიო, შეიძლება საშინელი სიტყვები გითხრა. მეზიზღება იმის წარმოდგენა, რომ ჩემი დამოკიდებულება შეიძლება შენს ვიზუალზე ან ქცევაზე გავლენას ახდენდეს.

სიმყრალის სუნი ასდის გავლენებს, რჩევებს, სხვისი გამოვლილი ცხოვრებით ხელმძღვანელობებს...

ჩხუბს ვიწყებ. ვიცი, რომელი სიტყვა გატკენს და ზუსტად მაგას გეუბნები. ვიცი, რისი მოსმენაც არ გინდა და მხოლოდ მაგ სიტყვებით ვიწყებ შენთან დიალოგს, რომელიც ხშირად მონოლოგის ფორმას იღებს, მაგრამ მაშინ დამელაპარაკები, როცა მიხვდები, რომ ვნადგურდები.

 

თანამშრომელი N8

 

გაიღვიძე!

ძილი - დანაშაულია

მუშაობა - თავისუფლება

           

            7 წუთი და 24 წამი სრულიად საკმარისია ადგომისთვის და მოწესრიგებისთვის. კბილებს 40 წამში გავიხეხავ, წვერს მხოლოდ იქ შევისწორებ, სადაც საჭიროა. სანამ ცალი ხელით ყავას მოვურევ, მეორე ხელით იქნებ შარვლის ჩაცმა შევძლო. დღეს ამ ყველაფერს 7 წუთი მოვანდომე. ვიცი, ცხოვრებისთვის 24 წამი დამრჩა, რომელიც ჩემნაირი ადამიანისთვის საკმარისზე მეტიცაა.

            ჰალსტუხს, თასმიან ფეხსაცმელს და ღილებიან პერანგს არ ვხმარობ. გამოვთვალე, რომ ამ ყველაფრის მოწესრიგებაში დღეში, საშუალოდ 4 წუთი და 16 წამი მეხარჯება. ამ დროის განმავლობაში კი დაახლოებით სამ დოკუმენტს წავიკითხავ სამსახურისთვის.

            სამსახურისკენ მიმავალ გზაზე შუქნიშნის ფერს ყურადღებას არ ვაქცევ, რადგან მასზე მოციმციმე წითელი კიდერ ერთი დაბრკოლებაა, რათა სხვებმა ჩემზე მეტი მუშაობა მოასწრონ.

            საჭმელი? - მხოლოდ მზა, ცივ პროდუქტებს მივირთმევ. სანამ ცხელი კერძი პირისთვის მისაღებ ტემპერატურას მიიღებს, მანამდე ისინი მე გამასწრებენ და სამსახურშიც ყველაზე წარმატებულები გახდებიან.

            შეჯიბრია...

            ავტომობილებით? - არა

            მოტოციკლით? - არა

            ადამიანებით? - კი

ჩემი ბორბლები ჩემი ხელებია, ტვინი ძრავაა ჩემი, ეს ხორცმეტები, რომლებიც ადამიანური მოთხოვნილებების დაკმაყოფილებისკენ მიბიძგებენ, მხოლოდ შემაფერხებელი ელემენტებია.

ისეთი შეგრძნება მაქვს, თითქოს საათს დროის შესამოწმებლად კი არ ვუყურებ, არამედ იმისთვის, რომ მისგან ბრძანება მივიღო.

            დრო!

            საათის დიდი ისარი მეფეა, რომელსაც პატარა პაიკები ჰყავს. მე კი, ოთხკუთხედ, შავ-თეთრ ფიგურაზე მოსრიალე არსება ვარ, რომელიც მითითებას ელოდება.

            გააკეთე სვლა: B4, A7…

            მე ხომ არ მინდა, რომ მათ გამასწრონ. პირიქით, მე უნდა ვიყო პირველი, ყველაზე წარმატებული თანამშრომელი.

            სწორედ ამიტომ, იატაკქვეშა სტუმრობები ჩემი ცხოვრების განუყოფელი ნაწილი გახდა. საავადმყოფოს მთავარი ექიმი, რომელიც არც თუ ისე სანდომიანი გამომეტყველებით მიყურებს, სეანსებს ორ კვირაში ერთხელ მინიშნავს. დღეს ჩემგან შეგრძნებებს გამოიყვანენ, სანაცვლოდ კი მეტალის ხელს ჩამისვამენ, რომელიც ბევრად სწრაფად აკრეფს სიტყვებსა თუ ციფრებს კომპიუტერის კლავიატურაზე.

            ყოველდღე კლავიატურაზე შოპენის დამკრძალავ მარშს ვუკრავ საკუთარი პანაშვიდისთვის.

            მესამე სეანსის შემდეგ სიტუაცია ბევრად გაუმჯობესდა. მეტალის ხელისა და ფეხის საშუალებით იმაზე სწრაფად ვმოძრაობ, ვიდრე ისინი და იმაზე სწრაფად ვწერ, ვიდრე ჩემი ძვირფასი კოლეგები. შედეგად, ტაბლოზე ჩემმა სახელმა საუკეთესო თანამშრომლებს შორის მეოთხე ადგილიდან მეორეზე გადაინაცვლა.

            ტელეფონში პროგრამა ჩამიწერეს, რომელიც მხოლოდ სამსახურიდან შემომავალ ზარებს პასუხობს. უკვე ძვალ-რბილში მაქვს გამჯდარი, რომ:

            ადამიანური ურთიერთობები - ზარმაცობაა

            ღილებისა და თასმის შეკვრა - დროის კარგვა

            მუშაობა - თავისუფლება.

            ყოველდღე მამაო ჩვენოსავით ვიმეორებ ამ სიტყვებს, რადგან ჩვენ არარა ვართ სამსახურს მიღმა.

            მეოთხე სეანსზე თვალს მივადექით. ლურჯი, კამკამა ზღვისფერი თვალები, რომლებშიც დედაჩემი თოლიების გუნდად ფრენასაც კი ხედავდა, მექანიკურად მოძრავმა რუხმა, ვირთხისფერმა სიმრგვალემ ჩაანაცვლა.

            დედა, თოლიები აღარ იფრენენ გუნდად ჩემს თვალებში, თუმცა სანაცვლოდ მე შენ გიშველი...

 

            სამსახურის ტაბლოზე ახალი ინფორმაცია გამოაკრეს:

კომპანიის შვიდი მცნება:

1. ნეტარ არიან ისინი, ვინც სხვებზე სწრაფად და მეტს მუშაობენ
2. პატივი ეცი დამსაქმებელს, მან შენზე უკეთ იცის, რა გსურს
3. რაც უფრო მეტია შესასრულებელი საქმე, მით უფრო მეტად პატივსაცემი ხარ შენ
4. შრომამ შექმნა ადამიანი
5. არა დასვენებას
6. სამსახურს იქით არაფერია, თუ არა სრული უფსკრული
7. კომპანია ჩვენი არსობისა.

 

საკუთარ სახლში კარადა, მაცივარი, სააბაზანოს კარი და სამზარეულოს უჯრები, ყველაფერი ღია მაქვს. ჩემი გამოანგარიშებით მათ გაღება-დახურვაში, საშუალოდ, დღეში 6 წუთი მეხარჯება, ამ ექვს წუთში კი დასამუშავებელი საქმის 24 პროცენტს მაინც შევასრულებდი. დამუშავებული საქმის 24 პროცენტი ოდესმე აუცილებლად გადაიქცევა 100 პროცენტად და ჩემი ღია უჯრები, შეუკრელი თასმები და ღილები ერთხმად დაიგუგუნებენ, რომ ეს ყველაფერი ამად ღირდა.

საბოლოო სეანსი 24 ივლისს მქონდა ჩანიშნული. ოპერაციამ დაახლოებით 7 საათს გასტანა. შედეგად ტაბლოზე ჩემმა სახელმა მეორედან პირველზე გადაინაცვლა, რადგან ტვინში ჩასმული ფორმულის საშუალებით სამსახურის საბუთებს შორის სხვაობას და პრობლემას ყველაზე მარტივად და სწრაფად ვხვდები.

ალბათ, არც თუ ისე საზარელი შეხედულება მაქვს ბოლო სეანსის შემდეგ. ყველაფერი ისეა, როგორც ჩემნაირ თანამშრომელს შეეფერება. კანით და ქერა ღინღლებით დაფარულ მარცხენა ხელს მეწყვილედ მეტალისგან დამზადებული მარჯვენა ხელი ჰყავს. იგივე შემთხვევაა ფეხებზეც. თვალები რუხი შეფერილობის მაქვს, რომლებიც მოძრაობის დროს უცნაურ, რკინის ღრჭიალის მსგავს ხმებს გამოსცემენ. ტვინი, რომლის ემოციური მდგომარეობა ბოლომდეა განადგურებული, ტაბლოზე ჩემი დაწინაურების მთავარი განმსაზღვრელია.

დედა! შენს როიალზე შავ-თეთრ ტალღებთან მებრძოლი ჩემი თითები ვეღარ დაგიკრავენ ვივალდის ზამთარს, რადგან ისინი ციფრებთან ბრძოლაში მეტალის ურჩხულებთან დამარცხდნენ.

ეს ვარ მე, ეს!

რუხი თვალით, რომელიც ყველაზე კარგად ხედავს,

მეტალის ხელ-ფეხით, რომელიც თქვენზე სწრაფად მოძრაობს და ტვინით, რომელიც სანამ სხვები წვალობენ, საქმეს ყველაზე მოკლე დროში აკეთებს.

დედა! ჩემს თვალებში ზღვაზე მოლივლივე თოლიებს ვეღარ დაინახავ, რადგან მე ისინი შენს სხეულში არსებული მეტასტაზების გასანადგურებლად წარვადგინე სამსხვერპლო შესაწირველზე.

 

პი-24

 

წინათქმა: 2042 წლის 12 მაისს სამყარო არნახული კატასტროფის წინაშე აღმოჩნდა, როდესაც ადამიანი გაქრა და ცხოვრება მათმა მსგავსმა რობოტებმა განაგრძეს.

ჩანაწერი 2042 წლის 13 ივნისითაა დათარიღებული.

,,ერთი თვე გავიდა ჩანაცვლების შემდეგ. ზუსტად ერთი თვეა ყოველდღე ტკივილისგან განადგურებულ სხეულს ვაძალებ, რომ ადგეს და ისაუბროს, რადგან მათ უნდა იცოდნენ, რომ შეგრძნება ჩვენც შეგვეძლო და, ალბათ, დღემდე შეგვიძლია. ჩემი ოთახი ძველ პარკს გადაჰყურებს, რომლის შუაშიც დამაგრებული საქანელა გაუსაძლისად კივის ქარის დროს, თითქოს მასზე შემომჯდარი და გამქრალი ბავშვის ტკივილს გადმოსცემს და ამით იმსუბუქებს გულისტკივილს. ოთახი ცივი, ცარიელი და მოძველებულია. აქა-იქ გაურეცხავი სარეცხის და იატაკზე მობნეული საჭმლის შეხედვა პოსტაპოკალიფსურ სურათს შეესაბამება, მაგრამ მეც ხომ ამ რეალობაში ვცხოვრობ.  მოწყობილობას გონებით პატი სმითის უბრალოდ ბავშვების ჩართვას ვუბრძანებ, ოთახს სიგარეტის კვამლში ვახვევ და ბინდბუნდში, რომელიც საკუთარი არსებობის რეალობასაც კი აყენებს ეჭვქვეშ, ყოველდღიურობის აღწერას განვაგრძობ. გარედან სასწრაფოს გაბმული სირენები მოსალოდნელი უბედურების შეგრძნებას მიახლებენ, რომელიც მხოლოდ სტატისტიკურ მონაცემად ინახება, რადგან ტრაგედია ისეთივე ჩვეულებრივი გახდა, როგორც მზისა და მთვარის მონაცვლეობა დღე-ღამის მონაკვეთებს შორის.

ადამიანები მათივე მსგავსმა რობოტებმა ჩაანაცვლეს, მხოლოდ იმ განსხვავებით, რომ ამ უკანასკნელის ვენებში სისხლი არ ჩქეფს, რადგან მათ არც ვენა გააჩნიათ და არც რაიმე ბიოლოგიური მსგავსება ჩანაცვლებულებთან. კალენდარს ფურცელს ვახევ, მაგრამ თვე ან რიცხვი კი არ მაინტერესებს, მხოლოდ ის სურვილი მაქვს, გავარკვიო როდემდე შევძლებ ამ ყველაფრის ჩაწერას და თავის მოჩვენებას, თითქოს ჩანაცვლება გარდაუვალი და აუცილებელი რამ იყო. ზოგჯერ წინ სატელეფონო წიგნაკს ვიღებ, რომელშიც უამრავი ადამიანის ტელეფონის ნომერია მითითებული, მაგრამ ყოველ ჯერზე, როცა ვცდილობ განსხვავებული ხმა გავიგონო ტელეფონიდან, დაპროგრამებული მოპასუხე ბოლო იმედსაც არაადამიანური სისასტიკით მინადგურებს.

ქალაქში სიცივის და სიმკაცრის სუნია გამეფებული. გაზეთების ფურცლები ერთიმეორის მიყოლებით ყვითლდებიან მყიდველის მოლოდინში, რადგან ინფორმაცია, რომელსაც ისინი ატარებენ, რობოტისთვის უკვე ათასჯერ გაგონილი და გააზრებულია. მეტროსადგურებში აღარ მიიჩქარიან დაგვიანების შიშისგან აღელვებული ადამიანები, რადგან ჩამნაცვლებლებისთვის უცხოა ყველანაირი ემოცია, შიში, თუ აღელვება. ვეღარ ვხედავ ადამიანს, რომელიც მეორე ადამიანს ლიფტის კარს უჭერს და ეს უკანასკნელიც თავაზიანად იღიმის. მერამდენე დღეა სახლიდან არ გავსულვარ. ამ ჩანაწერებით ვცდილობ რაღაცის შეცვლას და იმის თქმას, რომ ყველა მსგავსი არ არის და ზოგს მაინც შეუძლია შეიგრძნოს და ემოციით იცხოვროს.

ჩანაცვლება მტკივნეული არ ყოფილა. ადამიანები ერთმანეთის მიყოლებით დაიხოცნენ. ზოგი უგზო უკვლოდ გაუჩინარდა, ზოგი კი ჭკუიდან შეიშალა და მაღალი შენობის სახურავებიც ცაზე გამოკიდებულ ღრუბლებს დაემსგავსნენ, საიდანაც წვიმის წვეთების ნაცვლად, ჭკუიდან გადასული ადამიანები ცვიოდნენ. იმ სახლში დავსახლდი, რომელიც მას ეკუთვნოდა. თავიდან ყველაფერი უცხო და საშიში ჩანდა, მაგრამ ოთახის კედლებმა საკმაოდ მალე მომიშინაურეს. მისი ბრაუზერის ისტორიიდან საკმაოდ დიდი ინფორმაცია მივიღე და ვცდილობდი რამდენიმე დღე ისე მეცხოვრა, როგორც თავად იცხოვრებდა ჩანაცვლებამდე. საძინებელ ოთახში მისი და უცხო ქალის ფოტო ეკიდა, რომელსაც ხელში ჩვილი ბავშვი ეჭირა და მეუღლეს უბედნიერესი თვალებით უყურებდა. სურათს იმ დრომდე ვუყურებდი, სანამ ხმამ არ გამომაფხიზლა, რომელიც ჩანაცვლებული ბავშვის სათამაშოს ხმამ გამოსცა, როდესაც ჩემი მოუქნელი და მძიმე ფეხით მისი სიცოცხლე საბოლოოდ დავასამარე. იქნებ მეტი აღარ შემიძლია?“

 

შენიშვნა: ჩანაწერის ავტორი პი-24 რობოტისთვის არადამახასიათებელი ემოციურობით და ემპათიის უნარით გამოირჩეოდა. შემქმნელები მასში ადამიანის ყველაზე მაღალ საფეხურს ხედავდნენ, რომელიც ებრძოლა უსამართლობას, ბოროტებას და ყოველთვის ჰუმანურობის, სიკეთის და სილამაზის მხარეს იდგა. ჩანაცვლებიდან ერთი თვის შემდეგ მან სიცოცხლე თვითმკვლელობით დაასრულა.  

             

 

 

* * *
გაკივის ქარი ჩემს ფანჯარასთან,
მოასვენებენ ქარები სევდას და ატყავებენ დაფოთლილ ტოტებს,
ანაზდეულად მაღვიძებს ღამე და ძილში გახვეულს
მიმასვენებს ქართა სევდისკენ
და ამეხილა თვალი წყეული გასევდებულ ფიქრთა ტევრში
და ყურისწამღები ჭრიალივით ჩამესმის გაავებული ქარების სევდა,
ვეღარ გავიგე, ვიხმობ მინდიას,
ვეღარ გავიგე ქარების სევდა და ყურისწამღები
ჭრიალივით ჩამესმის იგი, ვიხმობ მინდიას.
* * *
ცაზე შემოდის ხომალდფასჯუნჯი,
მგზავრთა ტალღები ქარმა შემისვა
გამხმარი პეშვით...
გრიგალები
იალქნის გვერდით
მხარ -
თეძოზე წამოწოლილნი
ქარებს უყეფდნენ თვლემანარევად...
ხომალდის ჭიშკარს მივუახლოვდი,
ხელებს ეჭირათ ჩემოდნის ყუთი -
ძველი ლექსები სულისამოსად,
მათ საუკუნო საგზალი ერქვათ

. . .
მივესალმები სამოთხის კართან ატუზულ
თამაზს
და
ოთარს,

დამეწვევიან თეთრ ქაღალდებში გახვეულ
ფიქრზე, რომელსაც
ჯერ კიდევ ასდის სურნელი შობის,
გადავეხვევი თითქოს დიდი ხნის ნაცნობს...
* * *
ეუცხოება დედას ჩემი ფიქრი ტანჯული,
რომლის საშოში მე შვიდი თვით შეხიზნული
ველოდებოდი სამყაროს ხილვას,
ვეღარ იგებს ჩემს ფიქრთა ჩურჩულს
და ეფინება სიო გაკვირვების...
დაოსებული მივყვები ჩემს ფიქრთა ნატერფალს
და მიმაცილებენ ქართა ზმუილი კალიოპეს საძებარ გზაზე. . .

იყიდება ფიქრი
ფიქრთა ქმნა შობაა ან გამოჩეკაა.
გამოკვებავენ ფიქრს მეტაფორით და
შემოსავენ ქართულ ანბანში
და ამზადებენ მიძინების ქარაფისათვის.
..................
დაიმსხვრა მცნება მეექვსე...
წარბშეუხრელად,
ძარღვშეუხრელად
ფიქრი დეფორმირებული,
წიგნის ყალიბში ჩამოსხმული გაიყვანეს გასაყიდ გზაზე
და გაირღვა მცნება მეექვსე.
ვისი ბაგით უნდა ამოითქვას ეს ფიქრი ტანჯვით შობილი,
რაღად შობდა თუ ჩეკდა მას მისი პატრონი,
თუ იმეტებდა მას ლუსკუმებთათვის¹...

1 ლუსკუმი (ძველქართულად: ქვის კუბო)

და შეიმოსა ფიქრი თალხით პატრონისაგან მიტოვებული გასაყიდ დახლზე
და დაეძებს არიადნეს დაგორგლილ (ძაბთა) გორგალს...
* * *
შენ იპოვე თავშესაფარი ჩემს კარჩამოხსნილ, დაგლეჯილ სულში
და გაარღვიე დუმილი ბნელი.
ახლა კი ისმის შენი რწევა პოეზიისკენ,
როგორ გიშველო? როგორ გიპატრონო?
შენი ფიქრები ეძებს გზას ქაღალდისაკენ,
როგორ გიშველო? როგორ გიპატრონო?
საით მიათრევ ჩემს თიხით ქმნილს ხორცს,
ნუღარ დაამტვრევ ხორკლიან გზაზე,
პირველ ზეციდან გადმოპარულო,
როგორ გიშველო? როგორ გიპატრონო?
* * *
მუხის კალთებზე შემომჯდარა ქარის
ნაკვეთი,
დაღალულფერით
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
კანკალებდნენ ცივი ოფლები შუბლის გორაზე. . .
ფრიალებდნენ ყორნის ჩხავილნი ცის
მერქნებზე. . .
ფიქრის მარგილზე ლექსი კიოდა,
ესვენებოდა
მზე ცივ ლოგინში ღამის სათევად. . .

ჩემს მასწავლებელს
შენ დაინახე ჩემს სულში ღვთის კალთიდან
გადმოვარდნილი მარცვალი ფიქრის.

შენ გამოზარდე.
ყოველკვირა ღვთის ფიქრებით შენ ურწყავდი მას სიცოცხლის მიწას.
შენ გამოზარდე.
შენ დაინახე პირველი ფიქრი.
შენ დაინახე,
შენ გაიგონე კალმის პირველი ბგერა.
ტიალ ფიქრებში,
მწუხრ ფიქრებში ჩაფლულს
შენ მინათებდი გზას,
შენ დაინახე ჩემს სულში ღვთის კალთისგან
დაობლებული მარცვალი ფიქრის.
* * *
...და ნაკადული მილოკავდა გამომხმარ თითებს,
რათა მეფურცლა ხმელი ფიქრები...
დედა, მომეცი ნება,
შენს მკერდებზე
დავფინო სული ოფლში მოთხვრილი,
როგორც სარეცხი...
და ულოკავდა ქარი სევდას დამლაშებულ ლოყებს
ცრემლისგან,
რათა გაეშრო სიცარიელე...
დედა, მომეცი ნება,
შენს მკერდებზე გავფინო ხორცი
თვალებჩალეწილი ავყია გზებით.
* * *
მოჯამაგირე ქარი უხვეტდა ხეებს ეზოებს,
ავტობუსიდან ჩამოდის მთვარე,
ვარსკვლავნი რბოდნენ თიხის ფეხებით, 

ცელოფნით ხელში,
საგზლის ნამცეცნი ყვიროდნენ შიგნით,
თითქოს ჩამორჩნენ ძმებს სულის საძღომად,
ლექსის ნატეხი ცვიოდა გარეთ...
* * *
გული არ მერჩის,
რომ ის ფიქრები
აქ დავასახლო,
დროს გადავყავდი ღმერთთან
სასტუმროდ,
ღვთისმშობელი გვისხამდა ჩაის...
იქ ლოცვები ამქონდა ბაგით
და ღვთისმშობელი გვისხამდა ჩაის.
* * *
ღია პირიდან ამოგდის კვამლი
თითქოს შენს სულს ცეცხლი უკიდია;
შენ შეგინთია ჩემი ფიქრები,
ჩუმად რომ კრეფდი ჩემი გულიდან.
ცივი ზამთარიც შენ შეიფარე,
შენ გაათბე, შენ გამოკვებე...
აი, ამოდის ცივი ზამთარი
ღია პირიდან, თან მოჰყვებიან
ნეკერჩხლის სუნი, დამწვარი
ფიქრის. ღია პირიდან ამოგდის კვამლი...

...
თითქოს ღმერთის ნატეხი ხარ
ჩემს სულისგულზე ჩამწვარი.
თითქოს ღმერთის ჩრდილი ხარ
ჩემს სხეულში ჩამძვრალი.
...
ქარივით ხვეტდი ჩემს სულს
- დამტვერილ წარსულს,
შენი მინთებდი სიცოცხლის ხალისს
სველი ფიჩხებით,
შენ ჩამოგყავდა მზე ჩემ სათბობად.
ჩემს გულს ეფინე, როგორც
იმედით სველი თეთრი ღრუბელი....

* * *
ჩემში ჩუხჩუხებს ლექსის მდინარე, მიიმღერიან ტორტმანებით...
ქარი შეცურავს, სხეულს შეივსებს სველი ფიქრებით
და დასიცხული სივრცეები
ვნებით შესვამენ და წარმოთქვამენ შენს სადღეგრძელოს.

(ლექსი პროზით თუ პროზა ლექსით?!)

*
ტალავარივით აცლი ჩემს ხორცს სულს.
ფარღალალა სულში ქარს დასდევ ოთახში შემოპარული ბუზივით.
სულის შრიალის ხმა. ქარი ჩადგება, - სად?

*
ყოველი შენი სულის ცემა მესმის.
მთვარის ჩრდილივით წევხარ ღია კარებთან.

ეზოში ჩამოზნექილი ფიჭვი.
მის ძირას ჩამომჯდარ ქარს უყვება შენს ამბავს.
მთვარის ჩრდილივით წევხარ ღია კარებთან.
*
დაძველებული იატაკივით ჭრიალებს გზაზე დაფენილი თოვლი.
სიცივისგან სულ თეთრდები. გულში ვფიქრობ. იქ ვფუსფუსებ,
თითქოს იქ ვაცხობ თითოეულ ფრაზას, შენს სულს რომ გინაყრებს.
*
ჩემს სასთუმალთან სარკმლიდან შემოპარული ცივი ნიავი ზის,
დაღლილი ჯანის ამოსასუნთქად.
ციდან პირდაღმა გასუსული ღამე იცქირება.
სულს მიშრიალებს. ეს შრიალი შენს ხმას მღერის…

 

 

 

მარადისობის ვალი

მე ოფელია ვარ, კაცობრიობის სევდა, ბანოვანთა ეჭვი, სრულყოფილების ნაკლოვანება, მდუმარების დამაყრუებელი ხმაური და ხმაურის შემზარავი მდუმარება... ცხოვრებით მაძღართა მოუსვენრობა და ჟამის უკმარისობით სულშეხუთულთა წადილი... მე სიკვდილის პორტრეტი ვარ... მოკვდავთ გარდაცვალების გასაოცარ სასწაულს ვაგრძნობინებ... ერთ წამს დადიან და ლაპარაკობენ, მეორე წამს კი გაქვავებულ საგნებად გარდაიქცევიან. მე არარაობა ვარ... არარაობაც კი არ ვარ... ცივი ვარ... უხილავი... დარდის სუნი მცემს. ნუთუ ცოცხალი მესიზმრება? თუ მე ვეზმანები მას? ვეღარ გავრკვეულვარ, ცხადი შეერწყა სიზმარს, თუ სიზმარი იქცა ცხადად? არავინ იცის, თუ სად ვარ... ახლა მდინარის შესართავს ველივლივები, გუშინ შენი ქუჩის კუთხეში ვიდექი, იმის წინ კიდევ ძალიან ახლოს ვიწექი შენს სარეცელთან. ყველაზე ბევრს ჩემზე ფიქრობ და შენი სიბრძნე ისაა, რომ სინამდვილეში ფიქრობ არა ჩემზე, არამედ სიცოცხლეზე, რომელიც მხოლოდღა მისასალმებელ სიტყვას ამბობს ჩემს წარდგენამდე... იგი დასაწყისის დასასრულია... ზიზღით ნუ მემსჭვალვი, არამედ უდრტვინველად მიმიღე, როგორც ერთი იმ მოვლენათაგანი, რომელნიც სასურველად უჩანს ბუნებას... დაძლიე შიში. მომიახლოვდი. მოდი. გადამიხადე მარადისობის ვალი. შიშველ მხრებზე გრძნობა დამათოვე და მკერდზე ნორჩი ყვავილები დამალაგე... წყალზე ვტივტივებ... ხელები გადამიშლია, ცას შევყურებ და უხმო აღსარებით ვცდილობ დამძიმებული გონებიდან ცოდვათა ჩამორეცხვას... დამეხმარე... ბეჭებზე მკლავები მომხვიე, შემდეგ კი ერთად ჩავიძიროთ ზურმუხტისფერ უსასრულობაში... მე ოფელია ვარ- შენი უკანასკნელი საბედო და პირველი უსასრულობა. დღეს ამ მდინარეში დაგელოდები, ხვალ შენი სახლის კიბეებთან ვიდგები, ზეგ კიდევ იმ დუქანს ვეწვევი, რომელშიც რამდენიმე კვირის წინ თვალი გამისწორე... მე ოფელია ვარ... ახლა მდინარის შესართავს ველივლივები... საწუთროს სტუმარო, ადრე თუ გვიან, შენც ჩემში დაიმარცვლები... ნუ გამირბიხარ, მაინც გავერთმნიშვნელოვანდებით და შენც კაცობრიობის სევდა, ბანოვანთა ეჭვი და სრულყოფილების ნაკლოვანება გახდები, რადგან შენ ჩანასახიდანვე ოფელიას ნაწილი გქვია და მარადისობის მოვალე ხარ.

 

თაფლგამოცლილი ფიჭის განცდასავით

 

რას უწოდებენ იმ სევდას, ნეტავ, თაფლგამოცლილი ფიჭის განცდასავით გამოფიტული რომ ხარ გრძნობებისგან?

მიათრევ ცხოვრებას რაღაცის ბოლოსკენ (ან დასაბამისკენ)

და იმ მოტყუებული ჩვილივით, რომელსაც წიწაკაწასმულ ძუძუს მიაწოდებენ,

ხვდები, რომ სიფრთხილე გმართებს, რათა იმედის შუშის ნამსხვრევებზე შენი პლაზმადამშრალი, რეზუსდაკარგული სისხლი არ ადინო.

რამდენი წელია ცოლ-ქმარი ხართ?

ხუთი? შვიდი? თექვსმეტი?

ასრულებ შენთვის გაუგებარ მოვალეობას და უეცრად

(რაღაც შემაძრწუნებელი ძალით) აცნობიერებ, თუ რა აუტანელი ყოფილა სათრევად თანამესარეცლის უღელი.

გრძნობ, რომ ვიღაცის ადგილს იკავებ, რადგან უნიათო ჟამთასვლამ ქმრის ერთსულადა და ერთხორცად ვერ გაქცია.

ცოდვა გამხელილი სჯობს და

ბრმა ერთგულებაც თანდათან დაგიხეიბრდა.

ახლა სიზმარში სხვა კაცს ხედავ. გაუბედავი ოცნებაც სხვისი ნატვრისკენ იტაცებს შენს ფიქრს.

დანაკარგს დროის დინება ადასტურებსო,

უკვე გვიანია კალენდარზე ახეული წლების ჭირისუფლად ქცევა.

შენი ქმარი სხვისი საყვარელია

და ბედის ხარხარად გესმის ისიც,

რომ  "სიყვარული" მისი მოხსენიებისას გაიჟღერებს და არა სიტყვა "ცოლის" წარმოთქმისას.

მიტოვებულ ტაძარს ემსგავსა შენი სხეული.

ბედნიერებას განემსგავსა შენი განცდა.

მხოლოდ შვილების დასანახავად მოგეხვევა მეუღლე და ამისთვისაც მადლიერება შენ გედება ვალად.

მას სხვა ქალის სუნი აქვს.

ძილის დროსაც სხვისი სახელი აპობინებს ბაგეს.

მას "შენი" ჰქვია და ამავდროულად სწორედ შენ გეკუთვნის ყველაზე ნაკლებად.

ხელიდან გეცლება სიყვარული, ბედნიერ დღეთა მოგონება და ახალგაზრდობაც.

კლდიდან ფეხდაცურებული ჯიხვივით ეტორტმანები უკანასკნელ იმედს,

მისი უაზრობა სასოს ხორცივით გათლის და ბოლო ჟამს

(უკვე ხელჩაქნეული)

შვილების სევდით გაშუქებულ თვალებს წააწყდები საკუთარ ზმანებაში.

კვლავ ხელს ჩაავლებ ტომარაში სათუთად გაკემსილ ქალურ ტვირთს და მიათრევ სადღაც.

მიათრევ ყველასთვის და ყველაფრისთვის, გარდა საკუთარი თავისა.

სად წავიდა სიყვარული?

სად წავიდა დრო?

ორივემ წარსულის ზარდახშაში პოვა სამარადისო ნავსაყუდელი.

დარჩა უსიყვარულო გულთა უმომავლო კავშირის აუტანელი ტვირთი და პასუხგალეული, იმედმოგლეჯილი შეკითხვა,

თუ რას უწოდებენ იმ სევდას, თაფლგამოცლილი ფიჭის განცდასავით გამოფიტული რომ ხარ გრძნობებისგან.

 

რეკომენდაციები ტრაგიკომიკურად

 

X ქალაქის მაცხოვრებელთა საყურადღებოდ!

სანამ დასახლებაში დაფიქსირდება ვირუსი,

სახელად ანტისიყვარული,

მიმართეთ პრევენციულ ზომებს

და დაივიწყეთ, რომ სტუმარი ღვთისაა,

რამეთუ უმრავლესობამ უფლად იქცია ის,

ვინც ცრუაღმსარებელს ათქმევინა:

„ღმერთი სიძულვილი არს“.

ხშირად იბანეთ ხელები,

მაგრამ არ იქცეთ პილატედ.

მეტაფორული ჩარჩოებიდან გამოაღწია

და მეცნიერულად დამტკიცდა ჰიპოთეზა,

რომ ფული ხელის ჭუჭყია.

მაშასადამე, დეზინფექციურ ხსნარს ეამხანაგონ ისინიც,

ვინც ჰიგიენას აქციების შესასყიდი კუპიურების დათვლისას ივიწყებდა,

თუმცა ახსოვდა ღატაკი ბავშვის მოფერების შემდეგ,

კამერების გამორთვისას.

ჩათვალეთ, რომ არ წაგიკითხავთ კვლევები,

რომელთა მიხედვითაც

ჩახუტება სიცოცხლეს ახანგრძლივებს

და ხშირად იციტირეთ გალაკტიონი:

„რაც უფრო შორს ხარ - მით უფრო ვტკბები!“

ამ გზით დააფასებთ საღამოს გასეირნებებსაც,

რომლებიც წარსულში რამდენიმე ათასი ლარით

(ახლანდელი კურსით კი რამდენიმე კბილი ნივრით)

იაფი ღირდა.

მხოლოდ მსგავსი მოქალაქეობრივი პასუხისმგებლობა

აფიქრებინებს ანტისიყვარულს,

რომ თავის ხველებაზე გვაცეკვა და დაგვტოვებს.

ალბათ ახლა განსაკუთრებულად ვაფასებთ

ყველასათვის ცნობილი ფარმაცევტული კომპანიის სლოგანს,

ამიტომაც

"გისურვებთ ჯანმრთელობასა და სულიერ სიმშვიდეს!"


***

ბეჭზე თივისფერ დალალდაყრილი

მიწა ისეთი ამაყია,

მტვერს არ გაატანს ქარს.

ფოთოლცვენაა.

ვიღაც დარდებად ასკეცილი

ორად კვეთს სივრცეს

და მის ფეხებქვეშ

ნაბიჯ-ნაბიჯ მიცურავს მიწა.

შორს მოჩანს ქალი-

მლაშე ტალღით

ღაწვგაქაფული

მწუხარებას

ქვიშასავით ითრევს ფსკერისკენ.

შენ ხარ მენავე

და შენს თითებს,

თიხის თლილ ნიჩბებს,

ამღვრეულ ცრემლთა მდინარების ზვიად ზვირთებში

აცურებ ურჩად.

განაპირებულს ეგებე შველით.

ფოთოლცვენაა

ცისთვის ტრფიალის ტყორცნის სეზონი.

ჭადრის ტოტიდან ბრმა კუბიდონი

ოქროცურვილ ხალიჩებს ფერთხავს.

შენ ხარ მენავე,

ცრემლთა შტორმის

თიხისფერი ნიჩბით მძლეველი.

შემოდგომისას

შედედდა ქარი,

შეერთდა სივრცე

და

სადღაც

ღმერთმაც

რომელიღაც

ღმერთს

უჩურჩულა:

"ასე იწყება

დასასრულში

რაღაც ახალი".


არად შეშვენის

არად შეშვენის საჰარულ ცის ფარულ სიღრმეებს

არც სიცივე და არც იანვრის ამხანაგობა,

თუმც წუხელ ვნახე თოვლიანი პირამიდები

წყლიან ლანდებად დაქვიშულნი იდგნენ მეფურად.

ფარაონები, დიდზამთრობით შეშინებულნი,

დარჩენილ საგზალს რუდუნებით ათბობდნენ ცეცხლზე.

ხელებს იფშვნეტდა მომლოდინე ამენხოტეპი

და მშობიარე ნეფერტიტზე შესთხოვდა ბესუს.

სამარხთან მსხდომნი ვსაუბრობდით მე და ხაიუ,

რომ გამარტებას წყალდიდობაც თან მოჰყვებოდა

და მაშინ, როცა რომელიღაც კამ თუ ნარმერმა

გადაწყვიტა, რომ ესახსოვრა ჩემთვის ნილოსი,

გამომეღვიძა და ოთახის ცხადისფერ ჭერზე

შენი თვალების ბუნდოვანი ლანდი ვიხილე...

მერე კი თითქოს მეწამული ზღვის მტკიცე ტალღამ

გამომაფხიზლა განშორების ნაცრისფერ კლიფზე

და უმალ მივხვდი, როგორც თბილ ცის ფარულ სიღრმეებს

არად შეშვენის იანვრის თვის ამხანაგობა,

ისე მე და შენ ცალკე დგომით დანაწევრება

სულის ქვიშეთის უთბილეს და სათუთ წიაღთა

ზამთრის თვეებით გარყვნასა და დაცლას გვპირდება...




უზაფხულგაზაფხულობა

...............................................

ოქროსფერ ალვებს ააქარვებს

ფიქრთა შემოდგომა.

წინ ზამთარია.

ზამთარი ცივია ისე,

როგორც დედის საბანი,

საწოლს სევდისფრად რომ ფარავს წლებია.

თვითმფრინავები იარებად ტოვებენ ხაზებს,

მათი სიგრძე კი თვალუწვდომლად აფართოებს დარდთა ჰორიზონტს...

ქარვადქცეული ალვები ვეღარც ქარებს აკავებენ

და გაწეწილი მონატრების რკალებში

ცაზე გახაზული იარა ყველაზე მეტად იმ წრფეს ჰგავს,

რომელზედაც ანიდან ჰოემდე მხედრული უნდა მოამრგვალოს ზამთარსშეტოვებულმა ბავშვმა.

სავარჯიშო ნომერი პირველი:

"მე რომ დედა ვიყო..."

და ხაზზე სამკუთხა სიმბოლოებით გაგრძელებული დაფანტული ერთობა:

"შვილთან ვიქნებოდი".

გულში სისხლძარღვებად გახლართული სევდა

და საზღვარგარეთიდან გამოგზავნილი ახალთახალი პერანგი,

რომელსაც დილაობით დედა ვერ გააუთოებს...

სასკოლო დღე ნომერი ორმოცდამეცხრამეტე

და თანაკლასელი, მშობლებმა ახლობლის გამონაცვალი მაისურით ხელჩაკიდებული რომ მიაბარეს მასწავლებელს...

კვლავ ერთგული ფიქრი, რომლის რიგითობაც ბევრად აღემატება იმ თვითმფრინავის გაფრენიდან გასული საათების რაოდენობას

და სურვილი იმისა, რომ ამანათების ნაცვლად დედას ხედავდნენ ზამთარსმიშვილებული ბავშვები...

პირველი სიყვარული,

პირველი საიდუმლო,

პირველი იმედგაცრუება

და უამრავი გაუმხელელი ამბავი...

შვიდი წელი გამოეცალა საუკუნეს ისე, როგორც მიილია ბავშვობის უზაფხულგაზაფხულო სეზონები...

და აი, დედის გამთბარი საბანი,

რომელსაც თან ახლდა გულში ჩატოვებული, ვერგაბედული თხოვნა მშობლის გვერდით დაწოლისა.

მცხუნვარე აგვისტოს დილით ჩახუტების სურვილით მომიზეზებული არარსებული სიცივე

და სიმწრისაგან გახსენებული სავარჯიშო ნომერი პირველი

(ცოტათი შეცვლილი გაგრძელებით):

"მე რომ დედა ვიყო, შვილს გავეცნობოდი"...

ოქროსფერმა ალვებმა ააქარვა ფიქრთა შემოდგომა.

ფოთლებად ცვიოდა ბავშვობის წლები.

ზამთარიც გავიდა.

ზამთარი კი ცივი იყო ისე,

როგორც სევდისფერი საბანი,

წლების განმავლობაში რომ ეფარა დედის საწოლს...



***
უთვალავ წლის წინ მე და შენ ციდან

თეთრი თასებით დავცერით მიწა...

ქარის დაწეწილ ქვიშიან ძეწნებს

გამხმარ კვირტივით მაცლიდი თმიდან...

ზურმუხტისფერი ვნებების თქეშში

გამოგიტაცა ტალღამ სიცოცხლის...

შენ დაიბადე ათას წლის წინათ,

მე ოთხადჭრილი საუკუნის ვარ...

სხვა ცხოველქმნილი დაიცოლქალე,

მეც სხვისი უნდა მერქვას სახელი...

ათს რომ უდრიდეს ათასი წელი

და ასე შორ–შორ რომ არ გვესუნთქა,

გავახშირებდით ქვიშიან ძეწნებს

თეთრი თასებით დაცრილ მიწაზე...

უთვალავ წლის წინ მე და შენ ციდან

საერთო პეშვით ვაგროვეთ ბედი

და მერე მჯიღ–მჯიღ გავინაწილეთ

ერთქმნილი გრძნობა და ერთი ტრფობა...

უთვალავ წლის წინ მე და შენ ციდან

თეთრი თასებით დავცერით მიწა...

ქარის დაწეწილ ქვიშიან ძეწნებს

გამხმარ კვირტივით მაცლიდი თმიდან...

 

იასამანი მისამანე

 

არ ატალახო, არ წაბილწო თოვლი ქალწული,

რომ მიდღეგრძელოს ჟამმა კვლავაც ზამთრის საუფლო.

იასამანი მისამანე ტოტებდაწნული,

რომ ამ გაზაფხულს ერთი გოჯი მზერა დავუთმო.

მოქრის შორიდან სიოკრული მირკნის სურნელი,

გამურულ ღადარს უსხივსითბო მზერით გავცქერი.

სითეთრის სუსხის ტრფიალებით განუკურნელი

დგას თებერვალი, როგორც მარტის ჯავრის გამცრელი.

მანამდე მოდი სამანამდე, ჩემო საბედო,

სანამ ზაფხულის სიახლოვემ გადამიარა.

მოდი, რომ მიწურ მაგ თვალებში ისევ ჩაგხედო

და ჩავრგო მათში სიყვარულის თეთრი ხვიარა.

თუ გაგაწამებს სისხლმდინარე ეჭვი და წყლული,

კვლავ თუ იქნები ჯვარკრული და ფიქრდაკოჟრილი,

იასამანი მისამანე ტოტებდაწნული

და შეუწყვიტე მოჯირითე ზამთარს ქოშინი.

შევხვდეთ სამანთან, მახსოვს გზა და ზნე კალმახური,

მოვალ... მაისსაც ერთი გოჯი მზერა დავუთმოთ.

არ ატალახო, არ წაბილწო თოვლი ქალწული...


***

მხრები მიგვიწევდა მაღლა,

რაღაც მსგავსი იყო ზღაპრის.

როგორ მოგინატრო ახლა,

ფრთებზე გეფინე და გაქრი.

მეცვა საუცხოო ფიქრი,

თანაც უცნაურად მწამდი.

წაველ, სადაც ქარიც მტკვრის ქრის

და იქ მოვიკალი თავი.

ერთგულების მწამდეს რადღა,

ფერს თუ დაიფიცებ სხვა მზის.

როგორ მოგინატრო ახლა,

ფრთებზე გეფინე და გაქრი.


***

სიმთვრალესავით შემამჩნიეს სახეზე ფიქრი,

აწ სულს, ნათოვარს, სურს, მიმოზის რტოდ გაიფეთქოს...

არ მინდა ეტლი, სიზმრებითაც ძალზე შორს მივქრი...

ღამისფერ ლანდებს მივაცილებ დილამდე თითქოს...

რამდენ დარდს იტევს, რამდენ ვარამს ერთვის ღიმილი,

როცა იარებს უჩნდებიან მოძმე მსტოვრები...

მდევნის ეს ყოფა... თან დინებას ვარ განდგომილი,

როგორც შობილი და უმშობლოდ დანატოვები.


***

დამმარხე, ცაო

და დამტოვე ღრუბლებმიყრილი,

რომ მომარიდო

წამს, რომელსაც ჰქვია სიკვდილი...

დამმარხე, ცაო,

რომ მამსგავსონ დარდებმა ცხედარს

და ჩამომკვეთე

იმ განსაცდელს, ჩემს ფიქრს რომ ხედავს...

მაღლით მიჩვენე

სიხალისე ლაღი ბავშვების,

რომ აღარასდროს

შემეშინდეს დაბლა დაშვების...

დამმარხე, ცაო

და დამტოვე ღრუბლებმიყრილი,

რომ მომარიდო

წამს, რომელსაც ჰქვია სიკვდილი...


***

ეცრიცებოდა ძველ კალენდარს მარტის პირველი

(თან იმ საღამოს ყინვა იყო გასაკვირველი),

გაშიშვლებული შემეფეთა გზად გაზაფხული

(შიში ეწერა ნორჩ სახეზე ჯერარნახული).

კრთოდა და თრთოლვით მიჩურჩულა: "ნუთუ იწვიმებს?"

ჩანდა, რომ სასო მოეგლიჯა მისთვის სიცივეს...

ახლაც ჩამესმის ძალზე ახლოს მე მისი ფეთქვა,

უტყვად გარინდულს ვერ გამეგო, რა უნდა მეთქვა

და დამუნჯებულს მხრებზე მესხა შავმდუმარება,

დღემდე სიშიშვლე იმ დარდქმნილის მემწუხარება.

ან იმის შემდეგ სიხარული რად უნდა ვიგრძნო?

ვინც უნუგეშო არ ამხნევოს, წყეულ არს, ვინძლო!

როგორ შევხედო მე თვალებში მომავალ აპრილს,

როცა სითბოს და სიყვარულებს უთვლელად დაყრის!

ჩემებრ გულცივის სასჯელია სევდის მსახურება

და ოთხივ სეზონს დარდ-ვარამის მონახულება.

როცა ვნებებით დასკდებიან ატმის კვირტები,

მე მათს სიტურფეს სინანულით დავაკვირდები...

არ ვანუგეშე, არ ვამხნევე მე გაზაფხული,

მარადიული ყინვისაგან ვარ დაზაფრული...

ან იმის შემდეგ სიხარული რად უნდა ვიგრძნო?

ვინც უნუგეშო არ ამხნევოს, წყეულ არს, ვინძლო!

 

 

 

 

 

თოვლის ფიფქებზე დაწერილი ჩვენი ბავშვობა და თოვა - ღიმილების გასახსენებლად

 

ჩემი სახლის წინ თუთის ხე დგას. ოდესღაც ერთადერთი თუთა იყო მთელ უბანზე ჩამწკრივებულ კაკლებს შორის. ახლაც ერთადერთია, მაგრამ გარშემო კაკლის ხეები შემოეცალა. თავისი კი არა, მთელი ჩემი ბავშვობა ფესვებით უჭერია და გაზაფხულზე ფოთლებად გამოისხამს ხოლმე. მთლად სახლში არ შემოჭრილა, მაგრამ ჩემი ოთახის ფანჯრიდან პირველი რაც ჩანს, მისი ტოტებია. უსასრულო არ არის. ჩემი ბავშვობის დასატევად კი მაინც სრულიად საკმარისია.

ბევრჯერ გადაწყვიტეს მისთვის იმ ტოტების მოჭრა. როგორი ამბავია, მთელი ზაფხული და შემოდგომა ცოცხი გეჭიროს და ჯერ ჩამოცვენილ შავ თუთას და მერე ყვითელ ფოთლებს სდარაჯობდე. ჰოდა, არ ვიცი, ეს მიზეზი იყო თუ საბაბად გამოიყენეს, მაგრამ ერთხელაც ყველაზე მსხვილი ტოტები ამოარჩიეს და გატეხილი გულივით გაანახევრეს ჩემი მოგონებებდამწიფებული თუთა.

იმ ზაფხულს იტირა.

შემოდგომით ერთადერთი ხე იყო, რომლის სიახლოვეს ჩავლისას ადამიანები ჩამოცვენილ ფოთლებს არ მიაშრიალებდნენ და ეს ეტკინა.

ზამთარმა გვერდები დაუზრო და ისედაც ტოტებშემოძარცვული კიდევ უფრო დააპატარავა.

ბოლოს გაზაფხულის მზეც ამოცურდა ცაზე და ჯერ კიდევ უძლური, მაგრამ სითბოშეპარული სხივებით მოეფერა ტოტებისგან დაცლილ და ჩემი ბავშვობის დღეებით დახუნძლულ ხეს.

როგორც ერთი სიტყვა გახდება ხოლმე თვალებში ვარსკვლავების ათამაშების მიზეზი, ისევე საკმარისი აღმოჩნდა ის მზე და გაზაფხული მისთვის. ცოტა ხანს კიდევ იბრძოლა და მალე გადაჭრილ ტოტზე პატარა ამონაზარდიც გამოჩნდა.

მერე პაპაჩემის ერთადერთი შემორჩენილი იმედი იყო ის ერთი ამოზრდილი ტოტი. არც რტო ყოფილა და, მითუმეტეს - არც მტრედის მოტანილი, მაგრამ პაპა მაინც მარტო იმ ახალგამოჩენილი პატარა ტოტის დანახვისას იღიმოდა და თვალებში სიმშვიდე უსახლდებოდა.

 

იმ ღიმილებიდან უკვე დიდი დრო გავიდა.

ახლა იანვარია და ისევე ათოვს ჩემს ბავშვურ მოგონებებსაც, როგორც ჩემი სახლის წინ მდგარ თუთას.

ვდგავარ და, სულ ცოტა, 10 წლის წინანდელ კადრს შევყურებ: როგორ ვწვალობ ხეზე ასაძრომად, როგორ მისხლტება ყოველ ჯერზე ფეხი, როგორ ვანებებ თავს უაზრო მცდელობებს და როგორ ვიწყებ ისევ თავიდან.

როგორი სიმბოლურია.

მაშინ რომ ეთქვათ, ხეზე აძრომით გამწარებული შენი თავი მოგენატრებაო, ჯერ მწარედ გამეცინებოდა, მერე ერთს შევუბღვერდი მოსაუბრეს და ისევ ტოტებისკენ გავიწევდი. ბოლოს, ავიდოდი თუ არა - არ ვიცი, მაგრამ ერთი კია - საკუთარ თავს შევპირდებოდი, რომ ჩემი მაშინდელი წვალება არასდროს მომნატრებოდა.

მაშინ ისაც არ მეცოდინებოდა, რომ ერთადერთი ადამიანი, ვისაც დანაპირებს ყველაზე ნაკლებად ვუსრულებ ხოლმე, ჩემი თავია.

ახლაც ვდგავარ აივანზე, ფიფქებით გათეთრებულ ხეს ვუყურებ და ვგრძნობ, რომ პირობა ისევ ვერ შევასრულე.

ხელში ხან თოვლის გუნდას ვკრავ; ხან უკვე ჩამოცვენილ ფანტელებს მაღლა ვყრი და ხმამაღლა ვუცინი; ხან ფიფქების დათვლას ვცდილობ ხელის გულზე და ერთადერთი, რასაც ვნატრობ, ცივი ხელებია - რომ თოვლმა უფრო დიდხანს გაძლოს ჩემთან.

არ ვიცი, მონატრება თუთის ხეს მოაქვს თუ ფიფქებს, მაგრამ მინდა მთელ სამყაროში მარტო ჩვენ ოთხი დავრჩეთ - მე, თოვლი, თუთა და ისევ მე - ოღონდ პატარა - სულ ცოტა, 10 წლით; - რომ დგას და ხეზე აძრომას ცდილობს - იმ ვერშესრულებულ პირობასთან ერთად, თითქოს ასეთი საკუთარი თავი აღარასდროს მოენატრება.

 

დასასრულები და რაღაც სხვაც - დასასრულამდელი სილამაზე

 

მე მგონია, რომ სიკვდილს ყველაზე მეტად მოხუცი ბებია-ბაბუების ეშინია.

მათთვის ეგ ამბავი კარადის ჩაბნელებულ კუთხეში მიყუჟული იმ გაცრეცილი გაზეთის ტექსტებს ჰგავს, თავისი წერტილ-მძიმეებით რომ იციან ზეპირად და მაინც ყოველდღე ხელახლა უკითხავენ ერთმანეთს ხმამაღლა. ან თუ თვითონ ვერ, შვილიშვილებს აკითხებენ. ინტერესით კისერს წაიგრძელებენ მათკენ, თვალის ქუთუთოებს მშვიდად შეახვედრებენ ერთმანეთს და ძლივს შესამჩნევად იღიმიან.

სიკვდილზე გამარჯვებაა ეგ ღიმილი.

გაზეთის ნაკეცებიდან მათი უკვე ჩავლილი დღეები იმზირებიან. უხმო ფიქრების ჭრიალი მოძველებული კარის მიჯახუნების ხმასაც ახშობს.

ზაფხულმიუჩვეველი ქარია ფანჯრებს გარეთ.

მათი ცხოვრება ნელ-ნელა ზამთრის მერე უფუნქციოდ შემორჩენილი საკვამურიდან იპარება.

წვანან მიძინებული ბუხრის გვერდით და ღიმილით აყოლებენ მზერას ერთმანეთის ოდესღაც გასავლელ გზებს.

რომელს მოუწევს შემოტრიალება თვალების ბოლო შეხვედრისთვის და რომელს - ზურგის ქარივით გაყოლა უკან?

სულ უფრო მეტად იცრიცება გაზეთები, მაგრამ პასუხი მაინც არცერთ გვერდზე არ წერია. არადა, ორივეს წინ დგომა ურჩევნია. ალბათ ჩვენი წასვლა უფრო მარტივია ჩვენთვის, ვიდრე - ჩვენგან.

არ ვიცი, რამდენი ცხოვრება უნდა იცხოვრო, რომ გეყოს. მოხუცები დიდი ბავშვები არიანო, რამდენჯერ გამიგია, ვინ დათვლის, მაგრამ მე მაინც მგონია, რომ აქ სხვა ამბავია მთავარი - სიკვდილს მარტო მოხუცების ეშინია, რადგან სიკვდილი მარტო მათ ვერ აშინებს.

პაპაჩემსაც ჰქონდა სიკვდილგაზეპირებული გაზეთები. ყველაფერი იქ იყო, რისი წაკითხვაც შეიძლება მონდომებოდა, მაგრამ კითხვის დროს მაინც იმაზე ფიქრობდა, რაც იქ არ ეწერა. მაინც იმახსოვრებდა რაღაცებს და მერე ბებიაჩემს უყვებოდა. თავისი წერტილ-მძიმეებით, მობეზრებული ძახილის და გაოცებული კითხვის ნიშნებით.

იჯდა ბებიაჩემი, ზღვისფერი თვალებით სამყაროს ანათებდა, ფიქრებით ცასა და დედამიწას აკავშირებდა ერთმანეთთან და იღიმოდა. არ ვიცი, "ი კაცს" დასცინოდა, როგორც თვითონ ეძახდა თავისი მთიულურშერჩენილი კილოთი თუ გონებაში დამალულ ფიქრებზე ეღიმებოდა, მაგრამ საუბარს არასდროს აწყვეტინებდა და დასაბრუნებელი პასუხიც ყოველთვის მზად ჰქონდა.

 

ბებია-ბაბუებს არც სახეზე ნაოჭების ეშინიათ. თვალის კუთხეებმა ამბების წერა იქამდე დაიწყეს, სანამ სამყაროში მერამდენეღაცა ადამიანი ქვებისა და ნახშირის ძებნას გადაწყვეტდა დასახატად. ღიმილის დღეები თვალებიდან გამომავალ ხაზებად გრძელდება და...

მე ბედნიერების ბილიკებს დავარქმევდი.

ზოგჯერ ცრემლებიც იმავე გზას ირჩევენ ხოლმე გასავლელად, მაგრამ ამბავიც ეგაა. ცისარტყელები წვიმის გარეშე არ ჩნდებიან.

წიგნად რომ დავყო მთელი ჩემი ბავშვობა, ორნაწილიანი გამოვა - ცისარტყელები და წეროების გადაფრენა - ქვას რომ გადააბრუნებ და წყობას იცვლიან. ბებიაჩემმა მასწავლა.

მერე ერთხელ თვითონაც გაჰყვა იმ წეროებს და ქვის გადატრიალებამაც ვეღარ მოაბრუნა უკან. ცისარტყელების ბოლოების ძებნაც მაშინ შევწყვიტე. ვინ იცის რომელი ფიქრი გაუწყდა ბოლოს.

სიკვდილს ყველაზე მეტად მოხუცი ბებია-ბაბუების ეშინია, იმიტომ, რომ ბებიაჩემი მას ყოველ მოკითხვაზე ისე ახსენებდა, თითქოს დილით მირთმეული ჩაი ყოფილიყოს კარაქიან პურთან ერთად. ერთი ეგაა, ჩაი არ უყვარდა. მარტო პაპასთან ერთად სვამდა ხოლმე.

სიკვდილისაც ალბათ ერთმანეთთან არ ეშინიათ.

ან ერთმანეთის გამო.

ან ერთმანეთისთვის.

და თუ ლამაზი ამბებიც სრულდება, ერთად დასასრულებიც ლამაზია.

ერთხელ პაპაჩემიც შეჰპირდა ბებიაჩემს, ჩემზე ადრე არ გაგიშვებ იმქვეყნადო.

ეგ ვერ შეასრულა, მაგრამ...

მოკლედ,

თქვენც ხომ იცით...

 

გზად... თან თუ გაწვიმდა კიდეც

ზამთარი ბოლოჯერ გაიბრძოლებს ხოლმე თებერვლის ბოლოს და კიდევ ერთხელ და უკვე ყველაზე მწარედ მოანატრებს სითბოს ადამიანებს.

გაზაფხულის მზეს ძალა არ აქვს. წვიმები ყოველთვის სჭარბობენ და ცისარტყელებიც ამ დროს ყველაზე ხშირია ჩემი სახლის თავზე. ფანჯარას შემოეხვევა, რამდენჯერმე დააკაკუნებს და გაღებაც არ სჭირდება, ისე გაანათებს ხოლმე ოთახს.

ყველაზე უცნაურია, გაზაფხულსმონატრებული ადამიანის აღტაცება პირველივე წვიმას მიჰყვება მეგზურად. არადა ჩვენთან მარტი წვიმას კი არა, თოვლსაც მოიყოლებს ხოლმე. იმ ბაბუებივით, სახლის კართან რომ დგანან და ბუხართან შესვლამდე ქუდიდან თოვლის ფიფქებს იფერთხავენ. ან იმ ბავშვებივით, გუნდაობით დაღლილები გათოშილი ხელებით რომ აეკვრებიან თბილ ღუმელს და სულ არ დარდობენ, რომ ტანსაცმელზე შერჩენილი ფიფქები ეზოში უნდა დაეტოვებინათ. ალბათ მარტსაც ენატრება ბავშვობა და ამიტომ გამოურევს ხოლმე სითეთრეებს წვიმის წვეთებში. ბავშვებისთვის.

ახლა ჯერ ისევ თებერვალია და უკვე მარტივით გაწვიმდა.

შესცივდებათ ჩემს ოთახში დატოვებულ მოგონებებს. კარი მჭიდროდ გამოვიხურე, მაგრამ წვიმაა მაინც. ხანდახან ქარიც ამოვარდება. ცრემლებად აქცევს იქ დარჩენილ ღიმილებს. არადა როგორ ვაგროვებდი.

მაინც არ მესმის, უკვე განცდილი ბედნიერებები ცრემლებს რატომ აგუბებენ თვალებში. ვეღარ განმეორების შიში? - მაგრამ თუ აღარ განმეორდება, ხომ იყო მაინც?
გზად, შორს მიმავალს, თან თუ გაწვიმდა კიდეც, გასახსენებელი ბევრი გვექნება. მაგრამ -

თან თუ გაწვიმდა კიდეც

ცრემლებს მოიტანენ წვიმის წვეთები შორეული ქვეყნებიდან და ფანჯრებზე მონატრების ხატვას დაიწყებენ.

ჩემი ოთახის ფანჯარას ყველა ამინდი უხდება, მაგრამ ახლა ნაცრისფერი ფარდა აქვს ჩამოფარებული და ყველა ამინდი ერთნაირია. მუქი. ფარდები მაინც რად გვინდოდა ნაცრისფერი, თითქოს განწყობები არ გვყოფნიდა ასეთი.

ჩემი ფანჯრიდან წვიმაც ფერადი ჩანს ხოლმე მაშინ, როცა ოთახში შუქი ანთია და სიცილის ხმა ისმის.

არ ვიცი როგორ...

ავდექი და

გამოსვლისას შუქი ჩავაქრე.

ფანჯრებიც მოიწყენდნენ.

ასე ხდება ხოლმე, როცა გაწვიმდება და ოთახი სიცილებისა და მოყოლილი ისტორიების გარეშე რჩება.

თბილ კედლებს შემოჩვეული ის კატაც გაიქცეოდა. ისევ. იქ, სადაც გარბოდა ყოველთვის, როცა გამწარებულები ვცდილობდით, მისთვის თავშესაფარი აგვეწყოსუსხიანი ამინდებისგან დასაცავად. მთელი სახლი გადავატრიალე. მაინც ვერ მივაგენი სად იყო "იქ".

გაწვიმდა.

კატას სახლი მაინც ვერ ავუშენე. არადა ზუსტად ვიცი, ახლა ის უფრო თბილადაა, ვიდრე ჩემს ოთახში შეყუჟული ჩემი მოგონებები.

შემდეგ ჯერზე საბანს მოვახურებ მხრებზე ოთახში დატოვებულ ჩავლილ და ვეღარგანმეორებულ წუთებს.

მერე რამდენიც უნდა, იწვიმოს.

 

მარტის მერე, როცა აპრილი დაიწყებს ღიმილების ხატვას

 

თუ ვინმეს შეუძლია ამქვეყნად ყველაზე კარგად გიცნობდეს, საკუთარი ჩაბნელებული ოთახიდან მომზირალი შენივე ბავშვობაა. რომ გეგონა, დრო გავიდოდა და დაგავიწყდებოდა, ზუსტად ის ამბები აქვს გულში წიგნად ჩაწერილი. დროდადრო გადაშლის ხოლმე და ფურცლების სიძველის სუნით გაბრუებული წინასწარ მოგიმზადებს ქუჩაში სიარულისას საფიქრალ ფიქრებს. ღამით, როცა საათი ოცნებების დროს უჩვენებს, მაშინ ახმაურდება უმოწყალოდ და წრიალს დაგაწყებინებს. და შენც, თუ რამეს აკეთებ, ყველაფერს - მისთვის. არ ვიცი, საერთოდ როგორ ხდება ხოლმე, მაგრამ ჩემი ბავშვობა იმ სათამაშოს ჰგავს, უკვე დიდი ხანი რომაა საწოლიდან ამოვიყვანე და თაროზე შემოვსვი. მერე, ესაც არ ვაკმარე, გამტვრიანდება-მეთქი და კარადაში გამოვკეტე. ნეტავ დრო ადამიანებს ისე როგორ უცივებს გულს, რომ მზრუნველობა ასე უცებ "არ შესცივდეს"-ფიქრებიდან მტვრამდე დავიდა. გამჭვირვალე კარის მიღმა სამყაროდან მიყურებს ჩემი ლურჯთვალება და ვარდისფერი სათამაშო. არც შუბლი შეუჭმუხნავს, არც სახე დაუმანჭავს, არც საყვედური ჩასდგომია თვალების ნაკეცებში - არადა გასაბრაზებლად უყურადღებობაზე მეტი მიზეზი რა გინდა. ზუსტად ისეთივე მზერით მიყურებს, როგორიც ჩემი თავის გაზრდილი ვერსიის წარმოდგენისას მქონდა - გაბრწყინებული თვალები, ყურებამდე ღიმილი, ერთმანეთზე გადაჯაჭვული თითები - ვედრებასავით და ის მოლოდინი, გამუდმებით რომ თან სდევს ყველას.

ალბათ ამიტომაა, რომ თუკი რამეს ვწერ - უფრო ხშირად მაინც ბავშვობაზე. შორს არ წასულა, ყოველ ნაბიჯზე შემოიტოვა გაზაფხულის სითბოთი, ზამთრის სევდით თუ შემოდგომისეული გაურკვევლობებით სავსე წუთები და მერე ყოველ ჯერზე ხელახლა მეორდება.

და ემსგავსება საათის ტრიალს ჩემი მეხსიერების საცავში დაგროვებული და კარგად შენახული წუთები, პერიოდულად თავისით რომ ამსხვრევენ კლიტეს და თავისუფლდებიან.

ალბათ ამიტომ შემომეფეთება ხოლმე წინ ჩემი უკანდატოვებული ბავშვობა.

მით უფრო რთულია პროცესს გვერდი აუარო, როცა ამინდები ერთვებიან ამბების არდავიწყების რუტინაში ამ სიტყვის ყველაზე დადებითი გაგებით, თუკი ასეთი არსებობს საერთოდ.

ეგეთი ამბავი იყო გაზაფხულის გამონათება, ცაზე პირველი ვარსკვლავის აკაშკაშებას რომ უდრიდა. ჰაერში რომ გაიბნეოდა და პეპლებსაც პირველად გააბედინებდა ყვავილებთან თამაშს.

ბავშვის პირველ ნაბიჯებს ჰგავდა ჩემი თვალით დანახული გაზაფხული. რაღაც ახალი, რაღაც ძალიან დიდი რომ იწყება თავისი წაქცევებით და მუსიკალურ ფონად დაყოლებული ბავშვურივე ამოცინებებით.

ამინდებს ისე არა, როგორც განწყობებს აფერადებს მარტის სიმარტივე.

დაკრეფდა ხოლმე ბებიაჩემი ტიტებს, თაიგულს შეკრავდა და ხან მე მაჩუქებდა, ხან ჩემს დას, ხან უბრალოდ, თავადვე დაიწყებდა ვაზაში ჩაწყობას. მერე ან ჩვენ აღარ გავდიოდით ყვავილებით "მოხატული" ოთახიდან, ან თან დავატარებდით თაიგულს აქეთ-იქით, რომ სახლის ყველა კედელს დაემახსოვრებინა ის დღეები.

თქვენთან შეიძლება იით და ენძელით, ჩემთან ტიტებით მოდიოდა გაზაფხული. უკვე გვიანი, მაგრამ მაინც სითბოს და სიმშვიდის სუნით გაჟღენთილი.

ბებიაჩემს მოჰქონდა ჩემი წილი გაზაფხული, დაკრეფილი და გულზე მიხუტებული წითელი ტიტებით, ჩვენი რეაქციის მოლოდინით აციმციმებული ზღვისფერი თვალებით და იმ ღიმილით, კიდევ დიდხანს, ძალიან დიდხანს რომ არ მოუშორებია სახიდან.

ჰოდა, როგორია, გარეთ აპრილი ღიღინებდეს შენს სულში ჩაწერილ მელოდიას, შენ კი ბავშვობა არ გახსენდებოდეს - ხეებზე ძრომიალით, ბალახზე სირბილით, წაქცევებით, საკუთარი ცრემლებით დასველებული ნაკაწრებით, მეზობლის ეზოში გადავარდნილი ბურთით, დიდი წვალებით რომ ვიბრუნებდით უკან და რაც მთავარია იმ ბავშვური, ლაღი განწყობებით, ერთადერთი სადარდებელი საღამოს მზის ჩასვლა რომ იყო, რადგან ჩვენი გართობები უკანასკნელ სხივს მიჰქონდა თავის სამყაროში.

ყველა დამთავრებული დღე იმ ტიტების მოწყენას ჰგავდა. არაფერია იმაზე სევდიანი, ვიდრე გადასაყრელად გამზადებული დამჭკნარი ყვავილები. აღარც წყალი შველის, აღარც მზის სინათლე. ისე დავტრიალებთ ხოლმე თავზე, თითქოს ჩვენივე ბრალი არ იყოს მათი დაჭკნობაც.

მერე? - მერე მოდიოდა ის სიბნელე, ოთახის კედლებმა რომ ყველაზე უკეთ დაიმახსოვრა და დღესაც ფურცლავს ხოლმე წიგნად ჩაწერილ მაშინდელ მოგონებებს.

 

მას შემდეგ, რაც ქარს სიცილის გარდა ყველა ხმა მოჰყვა ექოდ

 

მთელი დღეა გარეთ ქარი თავის ტკივილებზე ყვება. ადამიანები სახლებს შეეფარნენ, ცარიელი კედლებიღა შერჩათ მსმენელად ხეებს.

ტოტები ემტვრევათ. უკვე ფესვებიც დაუუძლურდათ, მაინც არ ჩამოუშვიათ კვირტები ძირს.

ღმერთმა იცის, მერამდენედ შემომიხსნა ფანჯარა ქარმა. და მერამდენედ მივკეტე ისევ.

სარეცელზე მიწოლილი იმ ადამიანის ბრძოლას ჰგავს, ჯერ ისევ რომ არ დაუსაკუთრებია სიკვდილს. მარტო თვითონ იცის, მიაღწევს თუ არა საწადელს ბოლოს.

ან როდის დადგება საერთოდ ბოლო.

ქარია. აბურდული ფიქრები, გადახლართული ტოტები და ის ხმა - მომენტებში რომ მოულოდნელი ტკივილით აყვირებს ხეებს.

არასდროს შემოუყრია ძალით შემოხსნილ ფანჯარაში ბედნიერი მოგონებები. არადა ახალამოზრდილი კვირტები ისე ლამაზად სცვივა ხეებს ტოტებიდან, შემოეხვეოდნენ თბილი ფიქრები და კალთით წამოიყვანდნენ ჩემი ოთახისკენ.

მერე იქნებ ხეებიც ჩახუტებოდნენ ერთმანეთს და ქარიც დაცლილიყო ბრაზისგან.

ფანჯარაში შემორჩენილი ღრიჭოებიდან იპარება ის გულისგამაწვრილებელი ხმა და კედლებს აცოცდება.

სიცარიელით ივსება ჩემი ოთახი.

ხარბად შევისუნთქე მშვიდი ღამეები, - მაინც არ ვიცი რამდენხანს მეყოფა.

ადრე სულ სხვანაირი ქარი ქროდა. ფანჯრის დაკეტვა კი არა, გარეთ გასვლა და ხეებთან თამაში მოგინდებოდა. იქნებ საკუთარი მელოდიაც აგეყოლებინა ქარის იმ წამოყვირებისთვის - ახლა დაჭრილი მებრძოლის გმინვას რომ ჰგავს და ყოველ ამოსუნთქვას სულ უფრო მეტად ავსებს კითხვის ნიშნებით.

მაშინ ქარი ჩხუბს არა, მონატრებისგან ჩახუტებას უფრო ჰგავდა.

მერე, ალბათ, ერთმანეთი არ ეყოთ ხეებს და პირველი ადამიანი ჩასახუტებლად ჩემი სახლიდან წაიყვანეს. ყველაზე დაბლა გამოწვდილმა ტოტებმა ფოთლები შემოახვიეს ბეჭებზე.

იმ დღესაც ქარი იყო. ზღაპრის ბოროტი ჯადოქარივით ყვიროდა, მაგრამ გადასარჩენად კეთილი ფერია არსაიდან მოფრენილა. ქარს მერე ნისლიც წამოეშველა, ნისლს - წვიმა და ასე წაიშალა ჩემი სახლის ეზოში ის ბედნიერი დასასრული, ყველაზე მეტად რომ მწამდა: ცხოვრობდნენ დიდხანს და ბედნიერად.

თურმე რა სხვანაირად მთავრდება დედამიწაზე გაცოცხლებული ზღაპრები.

იმ დღის მერე ქარს ღიმილიანი მოგონებების გემო აღარ ჰქონია. აღარც თვალები აუვსია მონატრებით.

მოვარდება ხოლმე. ძალით უკვე რამდენჯერ დაკეტილ ფანჯარაში სიცარიელეს იპოვის და სიარაფრით ავსებს ოთახს. ძველ და ყველაზე მწარე ამოტირებებს გზავნის და ოთახის ცენტრში პატარა ქარბორბალასავით ატრიალებს.

გამტვრიანდება კედელზე გაკრული ღიმილიანი სურათები ქარის მოტანილი სევდით.

ვნატრობ, მზის ამოსვლამდე გაძლონ ჩემს ოთახში დარჩენილმა უქარო ფიქრებმა, -

მერე იქნებ ყველაფერი ისევ ისე გაგრძელდეს, როგორც მაშინ იყო, სანამ ქარი ჩასახუტებლად ადამიანს ჩემი სახლიდან აარჩევდა.